Bir araştırma sorusu, bilimsel bir çalışmanın temelini oluşturur. 9. sınıf düzeyinde hazırlanacak araştırma sorularının belirli ölçütlere uygun olması gerekir. Bu ölçütler şunlardır:
Araştırma sorusu, net bir şekilde ifade edilmeli ve okuyan herkes tarafından kolayca anlaşılmalıdır. Karmaşık ifadelerden kaçınılmalıdır.
Soru, güvenilir kaynaklar ve bilimsel yöntemlerle cevaplanabilir olmalıdır. Kişisel görüş veya varsayımlara dayalı olmamalıdır.
Veri toplama yöntemleri (anket, deney, gözlem) kullanılarak sonuçlar elde edilebilmelidir. Örneğin: "Öğrencilerin matematik başarısını artırmak için hangi yöntemler etkilidir?" sorusu, anket veya testlerle ölçülebilir.
Soru, öğrencinin sahip olduğu zaman ve imkanlar dahilinde cevaplanabilir olmalıdır. Çok karmaşık veya pahalı araştırmalar gerektirmemelidir.
Örnek İyi Bir Araştırma Sorusu: "Okulumuzdaki öğrencilerin kitap okuma alışkanlıklarını artırmak için hangi yöntemler etkili olabilir?"
1. Bir araştırma sorusunun geçerli olabilmesi için aşağıdaki ölçütlerden hangisi en önemlidir?
a) Sorunun uzun ve detaylı olması
b) Sorunun cevabının önceden biliniyor olması
c) Sorunun açık, net ve ölçülebilir olması
d) Sorunun sadece teorik bilgi içermesi
e) Sorunun popüler bir konuyla ilgili olması
Cevap: c) Sorunun açık, net ve ölçülebilir olması
Çözüm: İyi bir araştırma sorusu, belirsizlik içermemeli ve veri toplamaya uygun şekilde tanımlanmalıdır.
2. Aşağıdaki araştırma sorusu örneklerinden hangisi "ölçülebilirlik" ölçütünü karşılamaz?
a) Lise öğrencilerinin günlük ortalama kitap okuma süresi nedir?
b) Matematik dersinde başarıyı etkileyen faktörler nelerdir?
c) Ankara'daki hava kirliliği oranı mevsimlere göre nasıl değişmektedir?
d) 15-18 yaş arası gençlerin sosyal medya kullanım sıklığı nedir?
e) Bir okuldaki öğrencilerin boy uzunluklarının dağılımı nasıldır?
Cevap: b) Matematik dersinde başarıyı etkileyen faktörler nelerdir?
Çözüm: Bu soru çok genel ve ölçülebilir parametreler içermediği için araştırma sorusu ölçütlerini karşılamaz.