Kip ekleri 7. sınıf örnekler

Question

Kip eklerini genel olarak anlıyorum ama hangi ekin hangi kipe girdiğini karıştırıyorum. Haber kipleriyle dilek kipleri arasındaki farkı tam olarak oturtamadım. Bu konuyla ilgili farklı örnekler görmek istiyorum.

Answer 1

Kip Ekleri Nedir?

Fiillere gelerek onların zamanını, yapılış şeklini veya dilek bildirmesini sağlayan eklere kip eki denir. Fiiller, kip ekleri sayesinde bir işin ne zaman veya nasıl yapıldığını ifade eder.

Kip Eklerinin Çeşitleri

Kip ekleri iki ana gruba ayrılır:

1. Haber (Bildirme) Kipleri

Fiilin yapıldığı zamanı bildiren kiplerdir. Beş çeşidi vardır:

• Görülen Geçmiş Zaman (-dı, -di, -du, -dü, -tı, -ti, -tu, -tü)
  • Örnek: dün geldi, sınavı geçti, evi temizledi
• Öğrenilen Geçmiş Zaman (-mış, -miş, -muş, -müş)
  • Örnek: arkadaşı hasta olmuş, yeni bir araba almış, çok çalışmış
• Şimdiki Zaman (-yor)
  • Örnek: şu an ders çalışıyor, dışarıda yağmur yağıyor, annem yemek pişiriyor
• Gelecek Zaman (-acak, -ecek)
  • Örnek: yarın sinemaya gideceğiz, ödevlerimi yapacağım, büyüyünce doktor olacak
• Geniş Zaman (-r, -ar, -er)
  • Örnek: her pazar top oynar, sabahları erken kalkarım, kitap okumayı sever

2. Dilek (Tasarlama) Kipleri

Fiile dilek, istek, gereklilik veya emir anlamı katan kiplerdir. Dört çeşidi vardır:

• Dilek-Şart Kipi (-sa, -se)
  • Örnek: sen de gelsen, hava güzel olsa, derslerime çalışsam
• İstek Kipi (-a, -e)
  • Örnek: artık gide, siz de bizimle gele, bu konuyu anlata
• Gereklilik Kipi (-malı, -meli)
  • Örnek: daha çok çalışmalıyım, eve zamanında gitmelisin, odanı toplamalısın
• Emir Kipi (Eksiz)
  • Örnek: hemen buraya gel, lütfen sessiz ol, kapıyı aç

Önemli Uyarılar

• Bir fiilde birden fazla kip eki bulunmaz.
• Kip eklerini bulmak için fiile "Ne zaman?" veya "Nasıl?" sorularını sorabilirsin.
• Kip ekleri, fiillere geldikten sonra şahıs ekleri alır. Örneğin; "gel-di-m" (görülen geçmiş zaman + 1. tekil şahıs).

Answer 2

Kip Ekleri Çözümlü Test Soruları

Soru 1: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiil, haber kipi eklerinden biriyle çekimlenmiştir?
a) Yarın sinemaya gidelim.
b) Bu kitabı mutlaka oku.
c) Dün akşam erken uyudu.
d) Keşke daha çok çalışsaydım.
Cevap: c
Çözüm: "c" seçeneğindeki "uyudu" fiili, geçmiş zaman anlattığı için haber (bildirme) kipi eklerinden biri olan "-du" ekini almıştır. Diğer seçeneklerde ise sırasıyla dilek-istek, emir ve dilek-şart kipleri kullanılmıştır.

Soru 2: "Bu soruyu dikkatlice çözmeli." cümlesindeki fiilin kip ve kişi özellikleri aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
a) Gereklilik kipi - 3. tekil şahıs
b) İstek kipi - 2. tekil şahıs
c) Emir kipi - 3. tekil şahıs
d) Geniş zaman kipi - 1. tekil şahıs
Cevap: a
Çözüm: Cümledeki "çözmeli" fiili, gereklilik anlamı taşıdığı için gereklilik kipiyle (-meli/-malı) çekimlenmiştir. Fiilin aldığı "-meli" ekinden sonra bir şahıs eki gelmediği için 3. tekil şahıs olarak kabul edilir.

Soru 3: "Yarın sınavdan sonra parkta buluşalım." cümlesindeki fiilin kipi ile aşağıdaki cümlelerin hangisindeki fiilin kipi aynıdır?
a) Her sabah kahvaltıda süt içerim.
b) Ödevlerini zamanında tamamlasan.
c) Bu akşam erken yatacağım.
d) Hafta sonu pikniğe gidelim.
Cevap: d
Çözüm: Soru kökündeki "buluşalım" fiili, "-alım/-elim" ekini aldığı için istek kipiyle çekimlenmiştir. "d" seçeneğindeki "gidelim" fiili de aynı ekle çekimlendiği için istek kipindedir. Diğer seçeneklerde sırasıyla geniş zaman, dilek-şart ve gelecek zaman kipleri kullanılmıştır.