📊 Ortanca Terim Nedir?
İstatistik ve matematikte ortanca terim, bir veri grubunu küçükten büyüğe sıraladığımızda tam ortada kalan değerdir. 🎯 Ortanca, verilerin merkezini temsil eden bir ölçüdür ve uç değerlerden (aykırı değerler) daha az etkilenir.
🔍 Ortanca Nasıl Bulunur?
Ortancayı bulmak için şu adımları izleriz:
- 📝 1. Adım: Verileri küçükten büyüğe doğru sırala.
- 🔢 2. Adım: Veri sayısının tek mi çift mi olduğunu belirle.
- 📌 3. Adım:
- Eğer veri sayısı tek ise: Ortadaki terim ortancadır.
- Eğer veri sayısı çift ise: Ortadaki iki terimin ortalaması ortancadır.
🧮 Örneklerle Ortanca Hesaplama
✅ Tek Sayıda Veri Örneği:
Veri seti: 5, 2, 8, 1, 9
- Sıralama: 1, 2, 5, 8, 9
- Veri sayısı: 5 (tek sayı)
- Ortanca = 3. terim = 5
✅ Çift Sayıda Veri Örneği:
Veri seti: 4, 7, 2, 9, 1, 6
- Sıralama: 1, 2, 4, 6, 7, 9
- Veri sayısı: 6 (çift sayı)
- Ortadaki iki terim: 4 ve 6
- Ortanca = (4 + 6) ÷ 2 = 5
🌟 Ortancanın Önemi
- 📈 Uç değerlere karşı dayanıklıdır: Ortalama, uç değerlerden kolayca etkilenirken ortanca daha güvenilir sonuç verir.
- 🎯 Merkezi eğilimi gösterir: Verilerin merkezini temsil eder.
- 📊 Gerçek hayatta yaygın kullanım: Maaş istatistikleri, sınav sonuçları, ekonomik veriler gibi birçok alanda kullanılır.
💡 Ortanca vs Aritmetik Ortalama
Örnek: Bir sınıftaki 5 öğrencinin matematik notları: 45, 50, 55, 60, 90
- Ortalama: (45+50+55+60+90)÷5 = 60
- Ortanca: 55 (sıralı verinin ortası)
Bu örnekte 90 puan gibi yüksek bir not ortalamayı yükseltirken, ortanca değişmemiştir. Bu nedenle ortanca, verilerdeki uç değerlerden daha az etkilenir.