Tekrarlı permütasyon formülü

Question

Tekrarlı permütasyon formülünü ne zaman kullanacağımı tam olarak ayırt edemiyorum. Özellikle nesnelerin bir kısmı özdeş olduğunda formülün neden n faktöriyele bölme gerektirdiğini anlamakta zorlanıyorum. Bu konuyu basit bir örnekle açıklayabilir misiniz?

Answer 1

🔁 Tekrarlı Permütasyon Nedir?

Tekrarlı permütasyon, elemanların en az birinin birden fazla kez kullanılabildiği sıralama problemlerini çözmek için kullanılan bir sayma yöntemidir. Bu durumda, elemanların tekrar etmesine izin verilir.

📌 Formül ve Açıklama

Tekrarlı permütasyon formülü şu şekildedir:

\( P(n; n_1, n_2, ..., n_k) = \frac{n!}{n_1! \cdot n_2! \cdot ... \cdot n_k!} \)

• 🎯 n: Toplam eleman sayısı
• 🎯 n₁, n₂, ..., nₖ: Aynı türden elemanların sayıları
• 🎯 n₁ + n₂ + ... + nₖ = n olmalıdır

💡 Örnek Problem 1: Kelime Permütasyonu

"MATEMATİK" kelimesindeki harflerin yer değiştirme sayısını bulalım:

• 📝 Toplam harf sayısı: 9
• 📝 M harfi: 2 kez
• 📝 A harfi: 2 kez
• 📝 T harfi: 2 kez
• 📝 E, İ, K harfleri: 1'er kez

Çözüm: \( P(9; 2, 2, 2, 1, 1, 1) = \frac{9!}{2! \cdot 2! \cdot 2! \cdot 1! \cdot 1! \cdot 1!} = \frac{362880}{8} = 45360 \)

💡 Örnek Problem 2: Renkli Toplar

3 kırmızı, 2 mavi ve 1 sarı topu yan yana dizme sayısını bulalım:

• 📝 Toplam top sayısı: 6
• 📝 Kırmızı toplar: 3 tane
• 📝 Mavi toplar: 2 tane
• 📝 Sarı top: 1 tane

Çözüm: \( P(6; 3, 2, 1) = \frac{6!}{3! \cdot 2! \cdot 1!} = \frac{720}{12} = 60 \)

🎯 Önemli Noktalar

• ✅ Tekrarlı permütasyon, aynı türden elemanların sıralanmasında kullanılır
• ✅ Paydada, her bir tekrar eden elemanın faktöriyelleri çarpılır
• ✅ Eğer tüm elemanlar farklı olsaydı, formül basitçe n! olurdu
• ✅ Bu formül, kombinasyon problemlerinde de kullanılabilir

➡️ Pratik Uygulama

Tekrarlı permütasyon problemlerini çözerken şu adımları takip edebilirsiniz:

1. 🔍 Toplam eleman sayısını belirleyin (n)
2. 🔍 Her bir türden elemanın sayısını bulun (n₁, n₂, ..., nₖ)
3. 🔍 Formülü uygulayın: \( \frac{n!}{n_1! \cdot n_2! \cdot ... \cdot n_k!} \)
4. 🔍 Sonucu hesaplayın