🎓 6. sınıf bilişim teknolojileri test çöz Test 2 - Ders Notu
Merhaba genç bilişimciler! 💻 Bu ders notu, 6. sınıf bilişim teknolojileri testinizde karşılaşabileceğiniz temel bilgisayar kavramları, internetin güvenli kullanımı ve dosya yönetimi gibi önemli konuları anlamanıza yardımcı olacak.
📌 Bilgisayarın Temel Yapısı ve Donanım Birimleri
Bilgisayarlar, bizim verdiğimiz komutları yerine getiren akıllı makinelerdir. Her bilgisayarın gözle görülüp elle tutulabilen kısımlarına **donanım** denir.
- Giriş Birimleri: Bilgisayara veri göndermemizi sağlar. Örneğin, klavye ile yazı yazarız, fare ile tıklarız, mikrofon ile sesimizi kaydederiz.
- Çıkış Birimleri: Bilgisayarın işlediği verileri bize gösterir veya sunar. Monitörde görüntüleri görürüz, yazıcıdan çıktı alırız, hoparlörden ses dinleriz.
- İşlemci (CPU): Bilgisayarın beynidir. Tüm hesaplamaları ve komutları bu birim yapar. Bilgisayarın ne kadar hızlı çalıştığını belirler.
- Depolama Birimleri: Verilerimizi (fotoğraf, video, belge vb.) kalıcı olarak sakladığımız yerlerdir. Sabit disk (HDD/SSD), USB bellek (flash disk) ve hafıza kartları gibi örnekleri vardır.
💡 İpucu: Bir birimin bilgisayara bilgi mi verdiğini (giriş) yoksa bilgisayardan bilgi mi aldığımızı (çıkış) düşünerek giriş/çıkış birimlerini kolayca ayırabilirsin.
📌 Bilgisayar Yazılımları
Bilgisayarın çalışması için donanım kadar önemli olan, gözle görülemeyen ama bilgisayara ne yapacağını söyleyen komutlar bütününe **yazılım** denir.
- İşletim Sistemi: Bilgisayarın açılmasını, donanım birimlerinin birbiriyle iletişim kurmasını ve bizim diğer programları çalıştırmamızı sağlayan ana yazılımdır. Windows, macOS, Linux gibi örnekleri vardır.
- Uygulama Yazılımları: Belirli bir görevi yerine getirmek için tasarlanmış programlardır. Örneğin, Word (yazı yazmak), Paint (resim çizmek), Google Chrome (internette gezinmek), oyunlar gibi.
📌 İnternet ve Güvenli İnternet Kullanımı
İnternet, dünya genelindeki milyonlarca bilgisayarın birbiriyle bağlı olduğu dev bir ağdır. İnternet sayesinde bilgiye ulaşabilir, iletişim kurabilir ve eğlenebiliriz.
- Web Tarayıcısı: İnternet sayfalarını açmamızı ve gezmemizi sağlayan programdır. Google Chrome, Mozilla Firefox, Microsoft Edge en bilinenleridir.
- Arama Motoru: İnternette aradığımız bilgilere ulaşmamızı sağlayan web siteleridir. Google, Yandex, Bing gibi örnekleri vardır.
- Güvenli İnternet Kuralları:
- Tanımadığın kişilerle kişisel bilgilerini (adın, adresin, telefon numaran) paylaşma.
- Şifrelerini kimseyle paylaşma ve güçlü şifreler kullan (büyük/küçük harf, rakam, sembol içeren).
- Gördüğün her bilginin doğru olmayabileceğini unutma, farklı kaynaklardan teyit et.
- Siber zorbalıkla karşılaştığında veya rahatsız edici bir durum olduğunda hemen bir büyüğüne haber ver.
- İnternette geçirdiğin süreyi iyi yönet, derslerini ve sosyal hayatını aksatma.
⚠️ Dikkat: İnternet çok faydalı olsa da, kişisel bilgilerini korumak ve tanımadığın kişilerle iletişim kurmaktan kaçınmak çok önemlidir!
📌 Dosya ve Klasör Yönetimi
Bilgisayarda tüm bilgilerimiz (yazılar, resimler, videolar) **dosya** olarak saklanır. Bu dosyaları düzenli tutmak için kullandığımız sanal kutulara ise **klasör** denir.
- Dosya Oluşturma: Bir programda (örneğin Word) bir belge hazırlayıp kaydettiğimizde bir dosya oluşturmuş oluruz.
- Klasör Oluşturma: Sağ tıklayıp "Yeni > Klasör" seçeneğiyle yeni bir klasör açabiliriz.
- Yeniden Adlandırma: Bir dosya veya klasörün ismini değiştirmek için üzerine sağ tıklayıp "Yeniden Adlandır" seçeneğini kullanırız.
- Kopyalama ve Taşıma:
- Kopyalama: Bir dosya veya klasörün bir kopyasını başka bir yere oluşturmaktır. Orijinali yerinde kalır. (Örn: Ctrl+C sonra Ctrl+V)
- Taşıma: Bir dosya veya klasörü bir yerden alıp başka bir yere götürmektir. Orijinal yerinden silinir. (Örn: Ctrl+X sonra Ctrl+V)
- Silme: Bir dosya veya klasörü seçip klavyeden "Delete" tuşuna basarak sileriz. Silinenler genellikle "Geri Dönüşüm Kutusu"na gider.
📝 Örnek: Odandaki eşyaları (dosyalar) düzenli tutmak için çekmecelere veya kutulara (klasörler) koymak gibidir.
📌 Bilişim Etiği ve Güvenlik
Bilişim etiği, bilgisayar ve internet kullanırken uymamız gereken ahlaki kurallardır. Güvenlik ise bilgilerimizi ve cihazlarımızı kötü niyetli kişilerden korumaktır.
- Şifre Güvenliği: Hesaplarımızı korumak için güçlü ve tahmin edilmesi zor şifreler kullanmalıyız. Her site için farklı şifre kullanmak daha güvenlidir.
- Telif Hakkı: Başkalarının ürettiği (yazı, müzik, resim, program vb.) eserleri izinsiz kullanmamak veya kendi eserimizmiş gibi göstermemek demektir.
- Virüsler: Bilgisayarımıza zarar verebilecek, bilgilerimizi çalabilecek veya sistemimizi yavaşlatabilecek kötü amaçlı yazılımlardır. Bilgisayarımıza antivirüs programı kurarak korunabiliriz.
💡 İpucu: Tanımadığın birinden gelen e-postadaki linklere tıklamamak veya ekleri açmamak, virüslerden korunmanın önemli bir yoludur.
