Dijitalleşme süreci, geleneksel üretim ilişkilerini dönüştürerek "gig economy" adı verilen yeni bir çalışma biçimi ortaya çıkarmıştır. Bu ekonomide bireyler, serbest çalışanlar olarak proje bazlı işler yapmaktadır.
Bu yeni çalışma biçimi sosyolojik açıdan en çok hangi kavramla ilişkilidir?
A) Toplumsal cinsiyet
B) Sosyal hareketlilik
C) Prekaryalaşma
D) Kültürel gecikme
Merhaba öğrenciler, bu soruyu birlikte adım adım inceleyelim ve doğru cevabı bulalım:
Soru: Dijitalleşme süreci, geleneksel üretim ilişkilerini dönüştürerek "gig economy" adı verilen yeni bir çalışma biçimi ortaya çıkarmıştır. Bu ekonomide bireyler, serbest çalışanlar olarak proje bazlı işler yapmaktadır. Bu yeni çalışma biçimi sosyolojik açıdan en çok hangi kavramla ilişkilidir?
Şimdi seçenekleri tek tek değerlendirelim:
- A) Toplumsal cinsiyet: Toplumsal cinsiyet, kadın ve erkeklerin toplumdaki rolleri, sorumlulukları ve beklentileri ile ilgilidir. Gig economy'nin toplumsal cinsiyetle ilişkisi olsa da, bu çalışma biçiminin temel sosyolojik sonucu değildir.
- B) Sosyal hareketlilik: Sosyal hareketlilik, bireylerin veya grupların sosyal statülerindeki değişimleri ifade eder. Gig economy, bazı bireyler için sosyal hareketliliği artırabilirken, bazıları için azaltabilir. Bu nedenle, bu kavram gig economy'nin temel sosyolojik sonucu olarak kabul edilemez.
- C) Prekaryalaşma: Prekaryalaşma, güvencesiz, istikrarsız ve düşük ücretli işlerde çalışan, sosyal haklardan yoksun bir kesimin ortaya çıkması durumudur. Gig economy'deki serbest çalışanlar genellikle bu tür bir güvencesizlikle karşı karşıyadır. Proje bazlı işler, sürekli gelir garantisi sağlamaz ve sosyal güvenlik haklarından yararlanmayı zorlaştırabilir. Bu nedenle, gig economy en çok prekaryalaşma kavramıyla ilişkilidir.
- D) Kültürel gecikme: Kültürel gecikme, teknolojik gelişmelerin toplumsal ve kültürel değişimlere ayak uyduramaması durumudur. Gig economy, teknolojik bir gelişme sonucu ortaya çıkmış olsa da, bu durumun temel sosyolojik sonucu prekaryalaşmadır.
Sonuç: Gig economy'nin en belirgin sosyolojik sonucu, çalışanların güvencesiz ve istikrarsız koşullarda çalışmasıdır. Bu durum, prekaryalaşma kavramıyla doğrudan ilişkilidir.
Cevap C seçeneğidir.
