Bir motorun temel çalışma prensiplerinden biri, pistonun doğrusal (yukarı-aşağı) hareketini, aracın tekerleklerine güç iletmek için gerekli olan dairesel (dönme) harekete çevirmektir. Bu dönüşüm, motorun farklı parçalarının uyumlu çalışmasıyla gerçekleşir.
- Pistonun Hareketi: Yanma odasında yakıtın patlamasıyla oluşan basınç, pistonu silindir içinde doğrusal olarak aşağı doğru iter. Bu, pistonun düz bir çizgi üzerinde hareket etmesi demektir.
- Dairesel Harekete İhtiyaç: Ancak, aracın hareket etmesi için tekerleklerin dönmesi gerekir. Bu da motorun çıkışında dairesel bir hareketin olması gerektiği anlamına gelir. İşte bu noktada, doğrusal hareketi dairesel harekete çeviren bir mekanizmaya ihtiyaç duyarız.
- Biyel Kolunun Rolü: Biyel kolu (connecting rod), piston ile krank mili arasında bir köprü görevi görür. Pistonun doğrusal aşağı-yukarı hareketini, biyel kolu aracılığıyla krank milinin dönme hareketine dönüştürür. Biyel kolunun bir ucu piston pimine (piston pimi ile pistona bağlıdır), diğer ucu ise krank miline bağlıdır. Piston hareket ettikçe, biyel kolu hem ileri geri hareket eder hem de krank mili etrafında salınım yaparak krank milini döndürür. Bu sayede, pistonun doğrusal hareketi krank milinin dairesel hareketine çevrilmiş olur.
- A) Piston kolu: "Piston kolu" terimi, halk arasında veya bazı kaynaklarda "biyel kolu" ile eş anlamlı olarak kullanılabilse de, mühendislik terminolojisinde "biyel kolu" daha spesifik ve doğru terimdir. Seçeneklerde "biyel kolu" varken, daha doğru olan bu terim tercih edilmelidir.
- B) Krank mili: Krank mili, biyel kolundan aldığı dairesel hareketi tekerleklere ileten ana mildir. Kendisi doğrusal hareketi dairesel harekete dönüştürme işlevini doğrudan üstlenmez; bu hareketi alır ve iletir.
- C) Piston pimi: Piston pimi (gudgeon pin), pistonu biyel koluna bağlayan bir bağlantı elemanıdır. Piston ile biyel kolu arasında dönme hareketi sağlar ancak kendisi doğrusal hareketi dairesel harekete dönüştürme işlevini üstlenmez.
Bu nedenle, pistonun doğrusal hareketini krank miline ileterek dairesel harekete dönüştüren ana parça biyel koludur.
Cevap D seçeneğidir.
