Sevgili öğrenciler,
Bu soruda, bir içten yanmalı motorun temel çalışma prensiplerini anlamamıza yardımcı olacak önemli bir mekanik bağlantı elemanını bulmamız isteniyor. Motorun kalbinde yer alan piston ve biyel kolu arasındaki ilişkiyi ve bu ilişkiyi kuran parçayı adım adım inceleyelim:
- Piston: Motorun silindirleri içinde yukarı-aşağı hareket eden, yanma sonucu oluşan basıncı alan ve bu basıncı mekanik enerjiye dönüştürmek için biyel koluna ileten silindirik parçadır.
- Biyel Kolu (Connecting Rod): Pistonun doğrusal (ileri-geri) hareketini krank milinin dairesel hareketine çeviren, piston ile krank mili arasında bir köprü görevi gören koldur.
Pistonun ileri geri hareket ederken biyel kolunun da bu harekete uyum sağlaması ve krank milini döndürmesi için, piston ile biyel kolu arasında esnek bir bağlantı olması gerekir. İşte bu bağlantıyı sağlayan parçayı arıyoruz. Şimdi seçenekleri tek tek değerlendirelim:
- A) Krank pimi: Krank pimi, biyel kolunun büyük ucunu (krank miline bağlanan tarafını) krank miline bağlayan parçadır. Yani piston ile biyel kolu arasında değil, biyel kolu ile krank mili arasındaki bağlantıyı sağlar. Bu nedenle doğru cevap değildir.
- B) Piston pimi (Gudgeon pin): Piston pimi, pistonun etek kısmında bulunan deliklerden geçerek, biyel kolunun küçük ucunu (pistona bağlanan tarafı) pistona bağlayan silindirik bir mildir. Bu pim sayesinde piston ileri geri hareket ederken, biyel kolu da piston pimi etrafında salınım hareketi yapabilir. Bu, tam olarak soruda istenen bağlantıyı sağlayan parçadır.
- C) Segman: Segmanlar, pistonun çevresindeki oluklara yerleştirilen halka şeklindeki parçalardır. Görevleri, yanma odasını sızdırmaz hale getirmek ve silindir duvarındaki yağı sıyırmaktır. Piston ile biyel kolu arasında doğrudan bir mekanik bağlantı sağlamazlar. Bu nedenle doğru cevap değildir.
- D) Burç: Burç, genellikle bir milin veya pimin geçtiği deliğe yerleştirilen, sürtünmeyi azaltan ve aşınmayı önleyen silindirik bir yataklama elemanıdır. Biyel kolunun küçük ucunda piston pimi için bir burç bulunabilir, ancak burç tek başına piston ile biyel kolu arasındaki ana bağlantı elemanı değildir. Burç, pimin daha düzgün ve aşınmadan çalışmasını sağlayan yardımcı bir elemandır. Bağlantıyı sağlayan ana parça piston pimidir. Bu nedenle doğru cevap değildir.
Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, pistonun biyel koluna bağlanmasını sağlayan ve her iki parçanın da doğru hareket etmesine olanak tanıyan parça piston pimidir.
Cevap B seçeneğidir.
