Bir motorda aşağıdaki parçalardan hangisi yanma odasında oluşan basıncı mekanik kuvvete dönüştürerek krank miline iletir?
A) Piston ve biyel koluSevgili öğrenciler, bu soruda bir içten yanmalı motorun temel çalışma prensiplerinden birini anlamamız isteniyor. Motorun kalbinde gerçekleşen yanma olayının enerjisinin nasıl mekanik harekete dönüştürüldüğünü adım adım inceleyelim:
Bir motorun silindirleri içinde yakıt ve hava karışımı ateşlendiğinde (yanma gerçekleştiğinde), çok yüksek sıcaklıkta ve basınçta gazlar oluşur. Bu gazlar, silindir içindeki kapalı hacimde büyük bir kuvvet uygular.
Oluşan bu yüksek basınç, silindir içinde hareket edebilen tek parçaya, yani pistona etki eder. Piston, bu basınç kuvvetiyle aşağı doğru itilir. Bu, yanma enerjisinin ilk mekanik harekete dönüşümüdür: doğrusal bir hareket.
Pistonun aşağı doğru yaptığı bu doğrusal hareketin, motorun tekerleklere güç aktarmasını sağlayan dairesel harekete (dönme hareketine) dönüştürülmesi gerekir. İşte bu noktada biyel kolu devreye girer. Biyel kolu, bir ucuyla pistona, diğer ucuyla da krank miline bağlıdır. Pistonun doğrusal hareketini, biyel kolu aracılığıyla krank milinin dönme hareketine çevirir.
Diğer seçenekler, motorun farklı ama önemli görevlerini üstlenirler:
Eksantrik mili: Supapların açılıp kapanmasını kontrol eden bir parçadır. Yanma basıncını mekanik kuvvete dönüştürme görevi yoktur.
Supap mekanizması: Supaplar, silindire yakıt-hava karışımının girişini ve egzoz gazlarının çıkışını kontrol eder. Basıncı kuvvete dönüştürmez.
Yağ pompası: Motorun hareketli parçalarını yağlamak için yağı dolaştırır. Güç üretimi veya basınç dönüşümüyle doğrudan ilgili değildir.
Bu parçaların hiçbiri, yanma basıncını doğrudan mekanik kuvvete dönüştürerek krank miline iletme görevini üstlenmez.
Yanma odasında oluşan yüksek basınç, önce pistonu aşağı doğru iter. Pistonun bu doğrusal hareketi, biyel kolu vasıtasıyla krank milinin dairesel hareketine dönüştürülür. Böylece yanma enerjisi, motorun iş yapmasını sağlayan mekanik kuvvete dönüşmüş olur.
Cevap A seçeneğidir.
