Soru:
Bir öğrenci, aynı türden iki bitkiyi aşağıdaki gibi hazırlar:
- Bitki A: Yaprakları vernikle (cila) kaplanır.
- Bitki B: Yapraklarına hiçbir işlem yapılmaz.
Bir hafta sonra Bitki A'nın solduğu, Bitki B'nin ise sağlıklı kaldığı gözlemlenir. Bu durumun nedenlerini yaprağın görevleriyle ilişkilendirerek açıklayınız.
Çözüm:
🔬 Bu deney, yaprağın dış yüzeyinin ve gözeneklerinin işlevini anlamamızı sağlar.
- ➡️ 1. Adım: Verniğin Etkisini Analiz Etme - Vernik, yaprağın yüzeyini tamamen kaplayarak hem stomaların hem de kütikulanın işlevini engeller. Bu, yaprak ile dış ortam arasındaki gaz alışverişini ve su buharı çıkışını bloke eder.
- ➡️ 2. Adım: Engellenen Süreçleri Belirleme - Fotosentez Engellendi: Stomalar kapalı olduğu için havadan karbondioksit (CO₂) alınamaz. CO₂ olmadan fotosentez durur ve bitki besin üretemez. - Terleme Engellendi: Su buharı dışarı atılamadığı için, topraktan su ve mineral emilimini sağlayan terleme-kohezyon kuvveti zayıflar. Kökler yeterli su ve mineral çekemez.
- ➡️ 3. Adım: Sonuçları Değerlendirme - Besin üretemeyen ve yeterli su/mineral alamayan Bitki A, enerji kaynağından yoksun kalır ve hücreleri susuzluk çeker, bu da onun solmasına neden olur. Bitki B ise tüm bu süreçleri sağlıklı bir şekilde sürdürdüğü için canlı kalır.
✅ Bitki A'nın solma nedeni, verniğin yaprağın fotosentez ve terleme gibi hayati görevlerini yerine getirmesini engellemesidir.
