Yaprak nedir ve görevleri (Fotosentez, Terleme)

Örnek 10 / 12
Soru:

Bir öğrenci, aynı türden iki bitkiyi aşağıdaki gibi hazırladığı düzeneklerle gözlemliyor. Belirli bir süre sonunda terazi dengelerinde ve bitkilerde nasıl bir değişiklik gözlemlenir? Açıklayınız.
Düzenek 1: Saksı ve bitki, şeffaf bir fanus içine konuluyor ve fanusun içindeki hava nemli hale getiriliyor. Sistem bir terazi üzerinde.
Düzenek 2: Aynı bitki, saksısıyla birlikte kuru ve hareketli bir ortamda (rüzgarlı) ayrı bir terazi üzerinde.

Çözüm:

💡 Bu soru, terleme hızını etkileyen faktörleri ve terlemenin bir sonucu olan kütle kaybını anlamamızı sağlar. Ortam nemi ve hava hareketi terlemeyi doğrudan etkiler.

  • ➡️ Terleme Nedir? Bitkilerin yapraklarındaki stoma adı verilen gözeneklerden su buharı kaybetmesidir. Bu, bitkinin soğumasını ve su-mineral taşınmasını sağlar.
  • ➡️ Düzenek 1 Analizi (Nemli ve Kapalı Ortam): Fanusun içindeki hava zaten nemlidir. Bu, yaprak yüzeyi ile dış ortam arasındaki nem gradyanını (farkını) azaltır. Dolayısıyla terleme hızı çok yavaşlar veya durur. Terleme ile kaybedilen su olmadığı için, terazideki toplam kütlede belirgin bir azalma olmaz.
  • ➡️ Düzenek 2 Analizi (Kuru ve Rüzgarlı Ortam): Kuru ve hareketli hava, yaprak yüzeyindeki su buharını sürekli uzaklaştırır. Bu, nem gradyanını artırarak terlemeyi maksimuma çıkarır. Terleme ile çok miktarda su kaybedildiği için, terazideki toplam kütle gözle görülür şekilde azalır.

✅ Sonuç: Belirli bir süre sonunda, Düzenek 1'deki terazide çok az değişim olurken (kütle sabit kalıra yakındır), Düzenek 2'deki terazide kütle kaybı çok daha fazla olacaktır. Bu da bize ortam koşullarının terleme ve dolayısıyla bitki kütlesi üzerindeki etkisini gösterir.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12