Soru:
Yaprağın fotosentez ve terleme gibi görevleri yerine getirebilmesi için yapısında bulunan ve işlevleri aşağıda listelenen yapılar nelerdir?
- ➡️ Işığı emerek enerjiye dönüştüren yeşil pigment.
- ➡️ Gaz alışverişi (CO\(_2\) girişi, O\(_2\) çıkışı) ve su buharı çıkışını kontrol eden gözenekler.
- ➡️ Su ve minerallerin taşınmasını sağlayan borular.
- ➡️ Hücreler arası boşluklarda dolaşan ve fotosentezde kullanılan gazların depolandığı alan.
Çözüm:
💡 Yaprak, bir fabrika gibi çalışır ve bu fabrikanın farklı işlevlere sahip bölümleri vardır. Listelenen her işlev, yaprağın belirli bir kısmı tarafından gerçekleştirilir.
- ➡️ Işığı emerek enerjiye dönüştüren yeşil pigment: Bu yapı Klorofil'dir. Kloroplast organelinin içinde bulunur ve fotosentez için gerekli olan ışık enerjisini soğurur.
- ➡️ Gaz alışverişi ve su buharı çıkışını kontrol eden gözenekler: Bu yapılar Stoma (Gözenek)'lardır. Genellikle yaprağın alt yüzeyinde bulunur ve açılıp kapanarak gaz alışverişi ile terlemeyi düzenler.
- ➡️ Su ve minerallerin taşınmasını sağlayan borular: Bu iletim demetlerinin bir parçası olan Ksilem (Odun Borusu)'dur. Köklerden emilen su ve mineralleri yapraklara taşır. Terleme, ksilemdeki suyun yukarı çekilmesine yardımcı olur.
- ➡️ Gazların depolandığı hücreler arası alan: Bu boşluklara Stoma Arası Boşluk (Hava Boşlukları) denir. Yaprak mezofil dokusu içinde yer alır ve CO\(_2\) ile O\(_2\)'nin stomalara ulaşmadan önce geçici olarak bulunduğu yerdir.
✅ Sonuç: Yaprak, klorofil, stoma, ksilem ve hava boşlukları gibi özelleşmiş yapıları sayesinde fotosentez ve terleme gibi yaşamsal görevleri verimli bir şekilde yerine getirir.
