Soru:
Goeben ve Breslau gemileri Çanakkale Boğazı'na ulaştığında, Osmanlı Devleti uluslararası hukuk kuralları çerçevesinde aşağıdaki uygulamalardan hangilerini yapmak zorundaydı? (Birden fazla doğru cevap işaretleyiniz)
- I. Gemileri silahsızlandırmak
- II. Gemileri derhal sınır dışı etmek
- III. Gemileri 24 saat içinde ülke sularını terk etmeye zorlamak
- IV. Gemileri ve mürettebatını savaşın sonuna kadar gözaltında tutmak
Çözüm:
💡 Bu soru, 20. yüzyıl başı deniz savaş hukuku (La Haye Sözleşmeleri gibi) kurallarını bilmeyi gerektirir.
- ➡️ Birinci adım: Bir tarafsız devletin sularına sığınan savaş gemileri, tarafsızlığın korunması için belirli kurallara tabidir.
- ➡️ İkinci adım: Temel kural, bu gemilerin 24 saat içinde (coalite) ülke sularını terk etmesidir. Eğer terk etmezlerse, tarafsız devlet gemileri ve mürettebatı silahsızlandırarak savaşın sonuna kadar gözaltında tutmakla yükümlüdür.
- ➡️ Üçüncü adım: Seçenekleri inceleyelim: I ve IV maddeleri, gemiler 24 saat içinde ayrılmazsa uygulanacak zorunlu yaptırımlardır. III maddesi ise ilk 24 saat için geçerli olan temel kuraldır. II maddesi ("derhal sınır dışı etmek") ise hukuki bir terim olarak kesin bir kural değildir; prosedür 24 saatlik süre tanımayı içerir.
✅ Sonuç olarak, Osmanlı Devleti'nin tarafsız bir devlet olarak yapmak zorunda olduğu uygulamalar I, III ve IV numaralı maddelerde belirtilenlerdir. "Satın alma" kararı, bu hukuki yükümlülüklerden kaçınmak için bulunmuş bir yoldur.
