Soru:
Malazgirt Savaşı (1071) sonrasında Anadolu’nun kapıları Türklere açılmış ve burada ilk Türk beylikleri kurulmuştur. Aşağıdaki Türk beyliklerinden hangisinin, Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşması sürecine en az katkı sağladığı söylenebilir?
- A) Saltuklular
- B) Danişmendliler
- C) Artuklular
- D) Çaka Beyliği
- E) Tolunoğulları
Çözüm:
💡 Bu soru, coğrafi konum ve faaliyet alanı bilgisi gerektiriyor. Seçeneklerdeki beyliklerin nerede kurulduğuna ve ne yaptığına odaklanmalıyız.
- ➡️ Saltuklular (A): Erzurum ve çevresinde kurulmuştur. Anadolu'nun doğusunda Türk varlığını pekiştirmiştir.
- ➡️ Danişmendliler (B): Sivas, Tokat, Malatya ve çevresinde kurulmuştur. Haçlılara karşı mücadele ederek Anadolu'nun Türk yurdu olmasında büyük rol oynamıştır.
- ➡️ Artuklular (C): Önce Diyarbakır, Mardin ve Hasankeyf çevresinde kurulmuştur. Güneydoğu Anadolu'yu Türkleştirmiş ve mimari eserler bırakmıştır.
- ➡️ Çaka Beyliği (D): İzmir ve çevresinde kurulan ilk Türk denizcisidir. Batı Anadolu'da denizcilik faaliyetleriyle etkili olmuştur.
- ➡️ Tolunoğulları (E): 🔍 Bu beylik Mısır'da kurulmuştur. Kurucusu Tolunoğlu Ahmed, Abbasî halifesine bağlı bir Türk komutandı. Dolayısıyla faaliyet alanı Anadolu değil, Mısır coğrafyasıdır.
✅ Diğer dört beylik Anadolu topraklarında kurulup faaliyet gösterirken, Tolunoğulları Mısır'da kurulmuştur. Bu nedenle, Anadolu'nun Türkleşme ve İslamlaşma sürecine en az katkı sağlayan, hatta hiç katkısı olmayan beylik Tolunoğulları'dır. Doğru cevap E seçeneğidir.
