Soru:
1789 Fransız İhtilali'nin, Osmanlı İmparatorluğu üzerindeki etkilerini düşünün. Aşağıdaki tabloda verilen "Etki Alanı" örneklerini, bu alanda ortaya çıkan "Somut Gelişme/Görüş" ile eşleştiriniz.
| Etki Alanı | Somut Gelişme/Görüş |
|---|
| a) Siyasi / İdari | 1) Osmanlıcılık fikrinin ortaya atılması |
| b) Fikir Akımları | 2) Tanzimat Fermanı'nın (1839) ilanı |
| c) Ulusçuluk | 3) Sırp ve Yunan isyanlarının yayılması |
Çözüm:
💡 Eşleştirme yapabilmek için Fransız İhtilali'nin getirdiği "özgürlük, eşitlik, milliyetçilik, laiklik" gibi kavramların Osmanlı'da hangi alanlarda yankı bulduğunu bilmeliyiz.
- ➡️ a) Siyasi / İdari Etki: Fransız İhtilali'nin "eşitlik ve özgürlük" fikirleri, Osmanlı'da vatandaşlık haklarının genişletilmesi ve hukukta eşitlik taleplerine yol açmıştır. Bunun en somut yansıması, Tanzimat Fermanı'dır (1839). Bu ferman, tüm tebaanın din farkı gözetilmeksizin can, mal ve namus güvenliğinin sağlanacağını belirtir. Bu nedenle a → 2.
- ➡️ b) Fikir Akımları Etkisi: İhtilal fikirleri, aydınlar arasında yeni devleti kurtarma fikirlerinin (Osmanlıcılık, İslamcılık, Türkçülük) ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Özellikle farklı milletleri "Osmanlı" kimliği altında birleştirmeyi hedefleyen Osmanlıcılık fikri doğrudan bu etkiyle gelişmiştir. Bu nedenle b → 1.
- ➡️ c) Ulusçuluk Etkisi: Fransız İhtilali'nin en yıkıcı etkisi, yaydığı milliyetçilik akımıdır. Bu akım, Osmanlı'nın çok uluslu yapısındaki Hristiyan tebaa (Sırplar, Yunanlar, Bulgarlar vb.) arasında bağımsızlık taleplerini ve isyanları hızlandırmıştır. Bu nedenle c → 3.
✅ Doğru eşleştirme: a-2, b-1, c-3
