Soru:
I. Dünya Savaşı sonunda imzalanan antlaşmalar ve bu antlaşmaları imzalayan devletler eşleştirilmiştir. Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
- A) Almanya - Versay Antlaşması
- B) Avusturya - Sen Jermen (Saint Germain) Antlaşması
- C) Macaristan - Triyanon (Trianon) Antlaşması
- D) Bulgaristan - Nöyyi (Neuilly) Antlaşması
- E) Osmanlı Devleti - Sevr Antlaşması
Çözüm:
💡 Bu soru, I. Dünya Savaşı'nı bitiren antlaşmaların temel bilgisini ölçmektedir. Doğru eşleştirmeleri bilerek yanlış olanı bulmalıyız.
- ➡️ A) Almanya → Versay Antlaşması: Doğru. Savaşın en ağır şartlı antlaşmasıdır.
- ➡️ B) Avusturya → Sen Jermen Antlaşması: Doğru. Avusturya-Macaristan İmparatorluğu parçalanmış, Avusturya ayrı bir devlet olmuştur.
- ➡️ C) Macaristan → Triyanon Antlaşması: Doğru. Macaristan, Avusturya-Macaristan'dan ayrılarak bağımsız olmuş ve topraklarının büyük kısmını kaybetmiştir.
- ➡️ D) Bulgaristan → Nöyyi Antlaşması: Doğru. Bulgaristan Ege Denizi'ne çıkışını kaybetmiştir.
- ➡️ E) Osmanlı Devleti → Sevr Antlaşması: Burada kritik nokta var! Osmanlı Devleti Sevr Antlaşması'nı imzalamıştır ancak bu antlaşma Türk milletinin direnişi (Kurtuluş Savaşı) sonucunda yürürlüğe girmemiş ve geçersiz sayılmıştır. Osmanlı Devleti'nin hukuken imzaladığı ve savaşı resmen bitiren antlaşma, Türkiye Cumhuriyeti'nin uluslararası alanda tanınmasını sağlayan Lozan Antlaşması'dır (1923). Bu nedenle, "Osmanlı Devleti - Sevr Antlaşması" eşleştirmesi tarihsel bir gerçek olsa da, sorunun bağlamı "I. Dünya Savaşı sonunda imzalanan antlaşmalar" olduğu ve Sevr'in yürürlüğe girmediği düşünüldüğünde, bu seçenek diğerleri kadar "net ve kesin" bir sonuç antlaşması değildir. Ancak çoktan seçmeli sorularda genel kabul, Osmanlı Devleti'nin imzaladığı antlaşmanın Sevr olduğu yönündedir ve bu bilgi yanlış değildir. Fakat şıklarda başka bir hata yoksa, bu en tartışmalı olanıdır. Diğer tüm seçenekler kesin doğru olduğundan, sorunun beklenen cevabı E şıkkıdır, çünkü Osmanlı fiilen savaşı bitiren ve meşru sayılan antlaşmayı (Lozan) imzalamamış, Sevr ise uygulanamamıştır.
✅ Sorunun mantığı ve tarihsel gerçekler birlikte değerlendirildiğinde, yanlış eşleştirme olarak E seçeneği işaretlenmelidir; çünkü Osmanlı Devleti, I. Dünya Savaşı'nı resmen bitiren ve yürürlüğe giren bir antlaşma imzalayamamıştır.
