Soru:
Şeyh Bedrettin'in fikirleri ve isyanının toplumsal temelleri nelerdir? Aşağıdaki seçeneklerden hangisi bu fikirlerle doğrudan ilişkili değildir?
- A) Toplumsal eşitlik ve mülkiyetin ortaklığı
- B) Sınıf farklılıklarının kaldırılması
- C) Şeriat hukukunun katı bir şekilde uygulanması
- D) Mezhepsel ayrımların önemsiz görülmesi
Çözüm:
💡 Şeyh Bedrettin'in fikirlerini ve Vâridât adlı eserinde işlediği temaları analiz etmemiz gerekiyor.
- ➡️ Birinci Adım: Şeyh Bedrettin, tasavvufi bir düşünürdü ve fikirleri vahdet-i vücud (varlığın birliği) anlayışına dayanıyordu. Bu anlayış, Tanrı'nın her şeyde tecelli ettiği inancını içerir.
- ➡️ İkinci Adım: Bu inanç, onun toplumsal görüşlerine de yansımıştır. Öne çıkan fikirleri arasında mülkiyetin ortaklığı (A seçeneği), sınıf farklılıklarının reddi (B seçeneği) ve farklı din ve mezheplerden insanların bir arada yaşayabileceği, bu ayrımların özünde önemsiz olduğu düşüncesi (D seçeneği) vardır.
- ➡️ Üçüncü Adım: Ancak, Şeyh Bedrettin'in fikirleri katı bir şeriat anlayışından ziyade, daha hoşgörülü ve sorgulayıcı bir tasavvufi yoruma dayanıyordu. Amacı, resmi din anlayışının katı kurallarını değil, daha çok ruhani bir eşitlik ve özgürlük fikrini yaymaktı.
- ➡️ Dördüncü Adım: Bu nedenle, "Şeriat hukukunun katı bir şekilde uygulanması" (C seçeneği) onun felsefesi ve isyanının temel hedefleri ile bağdaşmamaktadır. Tam aksine, fikirleri yerleşik dini ve siyasi düzene bir meydan okumaydı.
✅ Sonuç: Doğru cevap, Şeyh Bedrettin'in fikirleriyle doğrudan ilişkili olmayan C seçeneğidir.
