Soru:
Felsefe dersinde "teknoloji ve özgürlük" konusunu işleyen bir öğrenci, e-devlet uygulamalarının bireyin özgürlüğü üzerindeki etkisini tartışmaktadır. E-devletin, bireylere sağladığı zaman ve mekandan bağımsız işlem kolaylığının, hangi felsefi kavram bağlamında bir "özgürleşme" aracı olarak değerlendirilebileceği savunulabilir?
- A) Determinizm
- B) Pozitif Özgürlük
- C) Negatif Özgürlük
- D) Toplumsal Sözleşme
Çözüm:
💡 Bu soru, e-devletin felsefi (etik/siyaset felsefesi) boyutuna odaklanıyor. Özgürlük kavramının farklı yorumlarını bilmek gerekiyor.
- ➡️ 1. Adım: Özgürlük Türlerini Tanımlama:
- Negatif Özgürlük: Bireyin dış müdahalelerden (devlet, toplum) bağımsız olması, "yapmama özgürlüğü". "Bana karışılmasın" anlayışı.
- Pozitif Özgürlük: Bireyin istediklerini yapabilme gücü ve kapasitesi. "Yapabilme özgürlüğü". Devletin bireye bu imkanı sağlaması.
- ➡️ 2. Adım: E-devletin Sağladığı Kolaylığı Kavramlarla Eşleştirme: E-devlet, bireyin devlet dairelerinde sıra bekleme, belge getirip götürme gibi engelleri (dış müdahaleleri) ortadan kaldırmaz. Aksine, bireye daha fazla "yapabilme" kapasitesi (istediği işlemi hızlıca yapabilme imkanı) sunar.
- ➡️ 3. Adım: Seçenekleri Eleme:
- A) Determinizm: Özgür irade ile ilgilidir, doğrudan konuyla bağlantılı değil.
- B) Pozitif Özgürlük: Bireyin eylem kapasitesini artırdığı için e-devletin sağladığı kolaylık bu kavramla açıklanabilir.
- C) Negatif Özgürlük: E-devlet bir engeli kaldırmaktan çok, yeni bir olanak (imkan) sunar.
- D) Toplumsal Sözleşme: Devletin kökeni ile ilgilidir, bireysel özgürlük deneyimiyle doğrudan ilgili değildir.
✅ Sonuç: E-devletin sağladığı kolaylık, bireyin "yapabilme gücünü" artırarak onu özgürleştirir. Bu, "pozitif özgürlük" kavramı ile uyumludur. Doğru cevap B seçeneğidir.
