Soru:
"Mükemmeliyetçilik" ile "tükenmişlik sendromu" arasında nasıl bir ilişki vardır? Bir öğrencinin mükemmeliyetçi tutumunun, onu tükenmişliğe sürükleyebileceği iki mekanizmayı (yol) açıklayınız.
Çözüm:
💡 Mükemmeliyetçilik, tükenmişlik için önemli bir risk faktörüdür. Çünkü gerçekçi olmayan beklentiler ve kendi kendine uygulanan aşırı baskı, kronik strese yol açar.
- ➡️ Mekanizma 1: Bitmeyen Çalışma Döngüsü ve Ertelemek Mükemmeliyetçi öğrenci, "ya hep ya hiç" zihniyetine sahiptir. Bir konuyu %100 öğrenemediğini düşünürse bir sonraki konuya geçemez veya bir ödevi mükemmel yapamayacağını düşünüp erteleyebilir. Bu, zaman yönetimini bozar, iş yükünü artırır ve sürekli bir "yetememe" hissi yaratarak tükenmeye neden olur.
- ➡️ Mekanizma 2: Yüksek Öz-Eleştiri ve Yetersizlik Duygusu Mükemmeliyetçi öğrenci, sınavdan 95 aldığında bile 5 puanı neden kaçırdığına takılır. Bu sürekli ve acımasız öz-eleştiri, özgüveni zedeler ve "ne yapsam yetmiyor" duygusunu pekiştirir. Bu duygusal yük, zamanla duygusal tükenmeye ve yaptığı işten (ders çalışmaktan) soğumaya sebep olur.
✅ Sonuç olarak, mükemmeliyetçilik, öğrenciyi hem fiziksel/zihinsel olarak aşırı yorarak hem de duygusal olarak yıpratarak tükenmişliğe giden yolu hızlandırır.
