Soru:
Piaget'in ahlak gelişim kuramına göre, dışsal kurallara mutlak bağlılık ve özerk ahlak evrelerini karşılaştıran bir öğretmen, aşağıdaki öğrenci davranış çiftlerinden hangisini doğru bir şekilde eşleştirmiştir?
- A) Dışsal Kurallara Bağlılık: "Öğretmen görmediyse kopya çekmek sorun değildir." / Özerk Ahlak: "Kurallar insanlar içindir, değiştirilebilir."
- B) Dışsal Kurallara Bağlılık: "Oyunun kuralları değiştirilemez." / Özerk Ahlak: "Kazara 5 vazo kıran, bilerek 1 vazo kırandan daha suçludur."
- C) Dışsal Kurallara Bağlılık: "Amacı ne olursa olsun yalan söylemek kötüdür." / Özerk Ahlak: "Bir insanı üzmemek için söylenen yalan kabul edilebilir."
- D) Dışsal Kurallara Bağlılık: "Kurallar üzerinde arkadaşlarla uzlaşarak değişiklik yapılabilir." / Özerk Ahlak: "Kurallar kesindir, herkes aynı şekilde uymalıdır."
Çözüm:
💡 Piaget'e göre Dışsal Kurallara Bağlılık (Heteronom Ahlak) evresinde kurallar değişmez ve sonuç önemlidir. Özerk Ahlak evresinde ise niyet önem kazanır ve kuralların insanlar tarafından oluşturulduğu, dolayısıyla değiştirilebileceği anlaşılır.
- ➡️ A Seçeneği: Eşleştirme tam tersi yapılmıştır. "Öğretmen görmediyse..." heteronom, "Kurallar değiştirilebilir" ise özerk ahlak düşüncesidir.
- ➡️ B Seçeneği: "Kurallar değiştirilemez" heteronom ahlakı doğru temsil eder. Ancak "Kazara 5 vazo kıran..." ifadesi sonuca odaklandığı için yine heteronom ahlaka aittir, özerk ahlaka değil. Bu nedenle eşleştirme yanlıştır.
- ➡️ C Seçeneği: "Amacı ne olursa olsun yalan kötüdür" ifadesi, kurallara mutlak bağlılığı (heteronom) gösterir. "Üzmemek için yalan" ise niyeti ön plana çıkaran özerk ahlak düşüncesidir. Eşleştirme doğrudur.
- ➡️ D Seçeneği: Eşleştirme tamamen terstir.
✅ Doğru eşleştirme, niyet ve kural esnekliği ayrımını doğru yapan C seçeneğidir.
