Soru: Bilişsel harita oluşturma süreci, klasik koşullanma veya edimsel koşullanmadan nasıl farklıdır? Tolman'ın bu konudaki görüşünü açıklayın.
Çözüm: Klasik koşullanma (Pavlov) ve edimsel koşullanma (Skinner), öğrenmeyi uyarıcı-tepki bağlantılarıyla açıklarken, Tolman'ın bilişsel harita kavramı öğrenmeyi bilişsel süreçlere dayandırır. Farklar şöyledir:
- Klasik ve edimsel koşullanmada öğrenme, doğrudan gözlemlenebilen davranış değişiklikleriyle ilgilidir.
- Tolman'a göre öğrenme, gözlemlenemeyen zihinsel süreçleri (örneğin harita oluşturma) içerir ve bu, davranışı dolaylı olarak etkiler.
- Bilişsel harita, organizmaların çevreyi anlamlandırarak esnek davranışlar sergilemesini sağlar, oysa koşullanma daha mekanik ve sabit tepkiler üretir.
Tolman, öğrenmenin sadece tepkilerden ibaret olmadığını, bilişsel temsillerle desteklendiğini vurgular.
