Soru:
"Matematik sınavından 100 üzerinden 25 alan öğrencisine öğretmenin, 'Vay canına, seninle gurur duyuyorum!' demesi bir tariz midir? Neden?
Çözüm:
💡 Bu durum, sözlü iletişimdeki tarizin klasik bir örneğidir. Analiz edelim:
- ➡️ 1. Adım - Durumun Değerlendirilmesi: Öğrenci, 100 üzerinden 25 almış, yani sınavdan düşük bir not ile geçmiştir. Bu, başarılı bir sonuç olarak kabul edilmez.
- ➡️ 2. Adım - İfadenin Yüzey Anlamı: Öğretmen, "Vay canına, seninle gurur duyuyorum!" gibi görünüşte olumlu ve kutlayıcı bir cümle kurmuştur.
- ➡️ 3. Adım - Bağlamın Yönlendirdiği Anlam: Düşük not alan bir öğrenciyle gurur duyulması mantıklı değildir. Buradaki tonlama ve bağlam, öğretmenin aslında hayal kırıklığını, kızgınlığını veya alaycılığını ifade ettiğini gösterir.
✅ Sonuç: Evet, bu bir tarizdir. Çünkü öğretmen, söylediği sözün (gurur duymak) tam tersini kastetmektedir. Asıl amaç, öğrenciyi düşük notu dolayısıyla eleştirmek ve onu harekete geçirmektir.
