Soru:
Aşağıdaki cümlede tariz (iğneleme) sanatını analiz ederek, söz konusu sanatın hangi kelimeler üzerine inşa edildiğini ve ne tür bir duygu ifade ettiğini açıklayınız.
"Verdiğiniz değerli tavsiyeler sayesinde neredeyse bütün müşterilerimizi kaybediyorduk. Neyse ki siz durumu erken fark ettiniz de toparladık."
Çözüm:
💡 Bu cümle, görünüşte minnettarlık ifade ederken aslında şiddetli bir eleştiri barındırır. İnceleyelim:
- ➡️ 1. Adım - Yapılan Sanal Övgü: Konuşmacı, karşısındakinin tavsiyelerini "değerli" olarak nitelendiriyor ve durumu "erken fark ettiği" için ona teşekkür ediyor gibi görünür.
- ➡️ 2. Adım - Saklı Olan Sert Eleştiri: Gerçek anlam, bu tavsiyelerin son derece kötü, yanlış ve zararlı olduğudur. "Neredeyse bütün müşterilerimizi kaybediyorduk" ifadesi, tavsiyelerin yol açtığı felaketi gösterir. "Erken fark ettiniz" ise aslında "çok geç olmadan, zarar daha da büyümeden" anlamına gelerek, durumun vahametini vurgular.
- ➡️ 3. Adım - Anahtar Kelimeler ve Duygu: Tariz, "değerli" ve "erken" kelimelerinin ters anlamlarıyla güçlendirilmiştir. Bu cümle, alay, kızgınlık ve keskin bir eleştiri duygusu taşımaktadır.
✅ Sonuç: Bu tariz örneği, verilen kötü tavsiyelerin yol açtığı zararı vurgulamak ve tavsiyeyi veren kişiyi sert bir şekilde eleştirmek için kullanılmıştır.
