Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "parça-bütün" ilişkisine dayalı bir ad aktarması (mecaz-ı mürsel) vardır?
- A) Sobayı yakmak için yardıma ihtiyacı vardı.
- B) Bütün mahalle yangını söndürmek için seferber oldu.
- C) Sınavda tüm soruları doğru cevapladı.
- D) Yeni aldığı araba çok hızlı gidiyordu.
Çözüm:
💡 Adım adım çözüm:
- ➡️ 1. Adım: Mecaz-ı mürselde, bir sözcük başka bir sözcüğün yerine kullanılır. "Parça-bütün" ilişkisinde ise parça söylenip bütün kastedilir veya tam tersi.
- ➡️ 2. Adım: Seçenekleri inceleyelim:
- A) "Sobayı yakmak" ifadesinde soba, içindeki odun/kömürün yerine kullanılmıştır. Bu, "iç-dış" ilişkisidir.
- B) "Mahalle yangını söndürmek" ifadesinde "mahalle" sözcüğü, mahallede yaşayan insanların yerine kullanılmıştır. Mahalle (bütün) denerek, onu oluşturan insanlar (parça) kastedilmiştir. Bu bir parça-bütün ilişkisidir.
- C ve D) Seçeneklerinde herhangi bir ad aktarması yoktur.
✅ Sonuç: Doğru cevap, parça-bütün ilişkisinin bulunduğu B seçeneğidir.
