8. sınıf fen bilimleri kalıtsal hastalıklar ve akraba evliliği

Bir çift, çocuklarının orak hücre anemisi (resesif bir hastalık) olma olasılığını merak ediyor. Her iki ebeveyn de bu hastalık için taşıyıcıdır (heterozigot). Buna göre, bu çiftin bir çocuğunun:

• a) Hastalıktan etkilenme olasılığı nedir?
• b) Taşıyıcı olma olasılığı nedir?
• c) Sağlıklı (hastalık genini hiç taşımama) olma olasılığı nedir?

(Hastalığa neden olan alel "a", normal alel ise "A" ile gösterilecektir.)

💡 Bu bir monohibrit çaprazlama sorusudur. Her iki ebeveyn de heterozigot (Aa) olduğuna göre, olasılıkları bir Punnett karesi ile bulabiliriz.

• ➡️ 1. Adım: Ebeveyn Genotipleri: Anne: Aa, Baba: Aa
• ➡️ 2. Adım: Punnett Karesi Oluşturma:
  

  	A	a
  A	AA	Aa
  a	Aa	aa

• ➡️ 3. Adım: Olasılıkları Hesaplama:
  Toplam 4 olası kombinasyon vardır.
  • AA: 1 kutu → Sağlıklı (Taşıyıcı değil) → Olasılık: \( \frac{1}{4} \)
  • Aa: 2 kutu → Taşıyıcı (Sağlıklı görünümlü) → Olasılık: \( \frac{2}{4} = \frac{1}{2} \)
  • aa: 1 kutu → Hasta → Olasılık: \( \frac{1}{4} \)

✅ Sonuç olarak:
a) Hasta olma olasılığı: \( \frac{1}{4} \) (%25)
b) Taşıyıcı olma olasılığı: \( \frac{1}{2} \) (%50)
c) Tamamen sağlıklı olma olasılığı: \( \frac{1}{4} \) (%25)