Soru:
Tarih öğretmeni tahtaya "Objektiflik - Yorum - Tarafsızlık" kavramlarını yazmış ve öğrencilerinden bu kavramların tarih bilimi için önemini açıklayan bir cümle kurmalarını istemiştir. Aşağıdaki öğrenci cevaplarından hangisi bu kavramları en doğru şekilde bir arada kullanmıştır?
- A) "Tarihçi, olayları anlatırken kendi duygularını katmalı ve yorum yapmaktan kaçınmalıdır."
- B) "Tarihçi, ele aldığı olayla ilgili tüm kaynakları tarafsız bir şekilde inceler, objektif veriler toplar ve ancak bu temel üzerine kendi bilimsel yorumunu inşa eder."
- C) "Tarih yazımında yoruma hiç yer yoktur, sadece olaylar olduğu gibi aktarılmalıdır."
- D) "Tarafsız olmak demek, bir olayın iyi ve kötü yanlarını eşit şekilde yansıtmamak demektir."
Çözüm:
🧠 Tarih biliminin doğasını anlamak için bu üç kavramı iyi bilmek gerekir. Hangi cevabın kavramları doğru ve uyumlu kullandığını bulalım.
- ➡️ Objektiflik (Nesnellik): Olgulara kişisel duygu ve yargılardan uzak durarak yaklaşmak.
- ➡️ Yorum: Toplanan nesnel verileri, tarihçinin bilgi birikimi ve metodolojisiyle anlamlandırması. Tarihin bir bilim olmasının temelinde yatar.
- ➡️ Tarafsızlık: Herhangi bir grubun, fikrin veya önyargının etkisinde kalmamak.
- ➡️ Seçenekleri inceleyelim:
- A) "Kendi duygularını katmalı" ifadesi yanlıştır. Ayrıca "yorum yapmaktan kaçınmalıdır" ifadesi tarih biliminin yorumsama özelliğiyle çelişir.
- B) "Tarafsız bir şekilde inceler", "objektif veriler toplar" ve "bilimsel yorumunu inşa eder" ifadeleriyle her üç kavramı da doğru ve birbirini tamamlayacak şekilde kullanmıştır. Bu, ideal tarihçi tavrını yansıtır.
- C) "Yoruma hiç yer yoktur" ifadesi kesinlikle yanlıştır. Tarih, yorumsuz bir vakalar dizisi değildir.
- D) "Eşit şekilde yansıtmamak" ifadesi tarafsızlık tanımına ters düşer.
✅ Bu analize göre, kavramları en doğru ve kapsamlı şekilde açıklayan cevap B seçeneğidir.
