Soru:
Tarih bilimi, geçmişteki olayları incelerken "Olay" ve "Olgu" kavramlarını birbirinden ayırır. Buna göre, aşağıdaki seçeneklerden hangisi bir olguya örnek olarak verilebilir?
- A) İstanbul'un 29 Mayıs 1453'te fethedilmesi
- B) Atatürk'ün 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkması
- C) Türklerin Anadolu'yu yurt edinme süreci
- D) Kanuni Sultan Süleyman'ın 1526'da Mohaç Meydan Muharebesi'ni kazanması
Çözüm:
📚 Tarih biliminin temel kavramlarından olan "olay" ve "olgu"yu ayırt etmek çok önemlidir. Gelin bu kavramları tanımlayıp örnek üzerinden gidelim.
- ➡️ Olay: Belli bir yerde, belli bir zamanda meydana gelen, başlangıcı ve bitişi belirgin olan tek tek durumlardır. Somut ve dardır. Gazete manşetine konu olabilir. Örnek: "Savaş", "Bir deprem", "Bir antlaşmanın imzalanması".
- ➡️ Olgu: Olayların sonuçlarına bağlı olarak ortaya çıkan, uzun sürede oluşan, soyut ve genel durumlardır. Bir süreç veya eğilimi ifade eder. Örnek: "Göç", "Sanayileşme", "Milliyetçilik".
- ➡️ Şimdi seçeneklere bakalım:
- A) Belli bir tarihte (29 Mayıs 1453) ve yerde (İstanbul) gerçekleşmiş somut bir olaydır.
- B) Belli bir tarihte (19 Mayıs 1919) ve yerde (Samsun) gerçekleşmiş somut bir olaydır.
- C) "Türklerin Anadolu'yu yurt edinme süreci" belirli bir anda olup bitmemiş, uzun yıllara yayılan, birçok olayı (savaşlar, göçler, yerleşim) içeren sosyal ve tarihsel bir olgudur.
- D) Belli bir tarihte (1526) ve yerde (Mohaç) gerçekleşmiş somut bir olaydır.
✅ Seçenekler arasında bir süreci ifade eden, soyut ve genel olan tek örnek C seçeneğidir. Bu bir olgudur.
