Soru:
Mustafa Kemal, II. Meşrutiyet döneminde ordunun siyasetle olan ilişkisini nasıl değerlendirmiştir? Aşağıdaki seçeneklerden hangisi onun bu konudaki görüşünü en iyi şekilde yansıtır?
- A) Ordu, siyasi iktidarın en önemli dayanağı olmalı ve yönetimde doğrudan söz sahibi olmalıdır.
- B) Ordu, ülkenin bekası için siyasete müdahale etmekten çekinmemelidir.
- C) Ordu, siyasetten kesinlikle uzak durmalı ve asli görevi olan ülke savunmasına odaklanmalıdır.
- D) Ordunun siyasete katılımı, sadece olağanüstü durumlarda geçerli olmalıdır.
Çözüm:
💡 Bu soruyu çözmek için Mustafa Kemal'in II. Meşrutiyet dönemindeki gözlemlerine, özellikle de İttihat ve Terakki içindeki asker-siyasetçi profiline bakmalıyız.
- ➡️ Birinci Adım: II. Meşrutiyet'in ilanında ve sonrasında, İttihat ve Terakki Cemiyeti içindeki pek çok asker, aktif siyasi roller üstlenmiştir.
- ➡️ İkinci Adım: Mustafa Kemal, bu durumu eleştirmiş ve ordunun siyasetle iç içe geçmesinin hem ordunun disiplinini bozduğunu hem de sağlıklı bir siyasi hayatın önünde engel olduğunu düşünmüştür. Ona göre, askerlik ve siyaset ayrı mesleklerdir.
- ➡️ Üçüncü Adım: Bu görüşlerini, daha sonraki kongrelerde ve TBMM'nin açılışında "Askerali ile siyaseti ayıracağız" sözleriyle ve komutanlarını ya orduda ya da siyasette kalma konusunda tercih yapmaya zorlamasıyla somutlaştırmıştır.
✅ Doğru cevap C seçeneğidir. Mustafa Kemal, II. Meşrutiyet tecrübesinden hareketle, "orduyu siyasetten ayırma" ilkesinin önemine inanmış ve Cumhuriyet döneminde de bu ilkeyi uygulamaya çalışmıştır.
