Soru:
II. Meşrutiyet döneminde ortaya çıkan aşağıdaki fikir akımlarından hangisi, Mustafa Kemal'in "milli sınırlar içinde vatanın bölünmez bütünlüğü" fikrinin oluşumunda diğerlerine göre daha doğrudan ve kalıcı bir etki yapmıştır?
- A) Osmanlıcılık
- B) İslamcılık (Ümmetçilik)
- C) Türkçülük
- D) Batıcılık
Çözüm:
💡 Bu soru, II. Meşrutiyet dönemi fikir akımları ile Mustafa Kemal'in temel prensibi olan "Misak-ı Milli" arasındaki bağlantıyı sorgulamaktadır.
- ➡️ Birinci Adım: II. Meşrutiyet döneminde Osmanlıcılık ve İslamcılık fikirleri, Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı sırasında etkinliğini büyük ölçüde yitirmiştir. Çok uluslu bir yapıyı hedefleyen Osmanlıcılık, milliyetçi ayaklanmalar karşısında başarısız olmuştur.
- ➡️ İkinci Adım: Türkçülük akımı ise, bu dönemde Ziya Gökalp gibi düşünürlerle güç kazanmıştır. Bu akım, etnik ve kültürel temelde bir "Türk milleti" tanımı yaparak, vatanın sınırlarını da bu milli kimlik etrafında çizmeyi önermiştir.
- ➡️ Üçüncü Adım: Mustafa Kemal, Türkçülük akımından etkilenmekle birlikte, onu daha gerçekçi ve siyasi bir temele oturtmuştur. "Türkiye Cumhuriyeti'ni kuran Türkiye halkına Türk milleti denir" tanımıyla, daha kapsayıcı ve vatan toprağına dayalı bir milliyetçilik anlayışı geliştirmiştir. II. Meşrutiyet'in dağılma sürecinde, Türkçülük akımı onun için "milli bir devlet" kurma fikrinin önemini pekiştiren temel unsurlardan biri olmuştur.
✅ Doğru cevap C) Türkçülük'tür. Çünkü bu akım, diğerlerinin aksine, imparatorluktan ulus-devlete geçişte ve vatanın sınırlarının milli bir kimlik üzerinden tanımlanmasında en etkili düşünce kaynağı olmuştur.
