Soru:
Tarih öğretmeni Ayşe Hanım, sınıfındaki öğrencilerine "Türkiye'de 1960-1980 yılları arasında kadın haklarındaki gelişmeler" konusunu sözlü tarih yöntemiyle araştırmalarını istemiştir. Öğrencilerden Zeynep, bu projeyi nasıl planlamalı ve hangi aşamaları izleyerek yürütmelidir? Adımları listeleyiniz.
Çözüm:
💡 Sözlü tarih, yaşanmış deneyimleri birinci ağızdan kayıt altına alan önemli bir araştırma yöntemidir. Zeynep'in izleyeceği adımlar şunlardır:
- ➡️ Hazırlık ve Konu Belirleme: İlk adım, araştırma konusunu netleştirmek ve o dönemi deneyimlemiş, görüşme yapılabilecek kişileri (örneğin, büyükanne/büyükbaba, o dönemde aktif bir meslek sahibi kadınlar) belirlemektir.
- ➡️ Görüşme Sorularını Hazırlama: Araştırma konusuna uygun, açık uçlu ve yönlendirici olmayan sorular hazırlanmalıdır. (Örn: "O yıllarda bir kadın olarak üniversitede okumak nasıldı?", "Çalışma hayatına atılmak size neler hissettirdi?")
- ➡️ Görüşmeyi Kaydetme ve Etik Kurallara Uyma: Görüşme, katılımcının rızası alınarak ses veya video kaydına alınmalıdır. Görüşülen kişinin kimliği gizli kalacaksa bu taahhüt edilmeli ve etik kurallara kesinlikle uyulmalıdır.
- ➡️ Kayıtları Deşifre Etme ve Analiz Etme: Görüşme kayıtları yazılı metne dökülmeli (deşifre edilmeli) ve bu metinler, diğer tarihsel belgelerle (gazeteler, yasalar) karşılaştırılarak analiz edilmelidir.
- ➡️ Raporlama ve Sunum: Elde edilen bulgular, bir rapor veya sunum haline getirilerek diğer kaynaklardan elde edilen bilgilerle harmanlanarak sunulmalıdır.
✅ Sonuç olarak, Zeynep bu adımları izleyerek ders kitabında olmayan, kişisel deneyimlere dayanan zengin ve birinci elden tarihsel veriler toplayabilir.
