Soru:
Bir tarih araştırmacısı, Osmanlı İmparatorluğu'nda 17. yüzyılda yaşanan "Celali İsyanları"nın toplumsal ve ekonomik nedenlerini araştırmak istiyor. Bu araştırmayı yaparken hangi tarih araştırma yöntemlerini kullanmalıdır? Araştırma sürecini adımlar halinde açıklayınız.
Çözüm:
💡 Bu araştırma, belge tabanlı ve analitik bir yaklaşım gerektirir. İşte izlenmesi gereken adımlar:
- ➡️ Kaynak Taraması: İlk olarak, döneme ait birincil kaynaklar (arşiv belgeleri, mühimme defterleri, vakayinameler) ve ikincil kaynaklar (akademik makaleler, kitaplar) taranmalıdır.
- ➡️ Kaynak Eleştirisi (Tenkidi): Toplanan birincil kaynaklar, dış eleştiri (orijinallik, tarih, yazar) ve iç eleştiri (yazarın niyeti, önyargıları, gerçeklik değeri) yöntemleriyle ele alınmalıdır.
- ➡️ Verilerin Sentezlenmesi ve Analizi: Güvenilir bulunan kaynaklardan elde edilen bilgiler, ekonomik (vergi kayıtları, tımar sistemindeki değişimler) ve toplumsal (nüfus hareketleri, göçler) başlıklar altında sınıflandırılarak analiz edilir.
- ➡️ Yorumlama ve Sonuç Yazımı: Analiz edilen veriler, tarihsel bağlam içinde yorumlanır ve isyanların nedenleri hakkında bir sonuca varılarak araştırma raporu haline getirilir.
✅ Sonuç olarak, araştırmacı belge inceleme, eleştirel analiz, sentez ve yorumlama yöntemlerini bir arada kullanarak sorunun cevabına ulaşabilir.
