Soru:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük yapısı bakımından diğerlerinden farklıdır?
- A) Bu soruları çözmekte zorlanıyorum.
- B) Evlerin çoğu ahşaptan yapılmıştı.
- C) Kalemlik okul alışveriş listemin başındaydı.
- D) Yollara tuz dökülmüş, buzlanma önlenmişti.
Çözüm:
💡 Bir sözcüğün yapısını (basit, türemiş, birleşik) belirlemek için önce kök/gövdeyi bulmalı, sonra yapım eki alıp almadığına bakmalıyız.
- ➡️ A seçeneği: "soru-lar-ı" → Kök: "soru". "-lar" (çokluk eki) ve "-ı" (belirtme durum eki) yalnızca çekim eki almıştır. Basit yapılı.
- ➡️ B seçeneği: "ev-ler-in" → Kök: "ev". "-ler" (çokluk eki) ve "-in" (ilgi eki) yalnızca çekim eki almıştır. Basit yapılı.
- ➡️ C seçeneği: "kalem-lik" → Kök: "kalem". "-lik" (isimden isim yapan yapım eki) almıştır. "Kalemlik" (kalem konulan yer/kap). Türemiş yapılı.
- ➡️ D seçeneği: "yol-lar-a" → Kök: "yol". "-lar" (çokluk eki) ve "-a" (yönelme durum eki) yalnızca çekim eki almıştır. Basit yapılı.
✅ A, B ve D seçeneklerindeki sözcükler basit yapılıyken, C seçeneğindeki "kalemlik" sözcüğü türemiş yapılıdır. Cevap: C
