Soru:
"Aşağıdaki cümlelerin hangisinde, altı çizili sözcük isim tamlaması değildir?"
- A) Okul müdürü yarın bir toplantı yapacakmış.
- B) Kapının kolu dün akşam kırıldı.
- C) Babanın şampuanı banyoda duruyor.
- D) Yarın öğleden sonra size geleceğiz.
Çözüm:
💡 Çözüm için adımları takip edelim:
- ➡️ 1. Adım: İsim tamlamasının tanımını yapalım. En az iki ismin, tamlayan ve tamlanan ekleri alarak anlamca birbirini tamamlamasıyla oluşan söz öbekleridir. (Tamlayan: -(n)ın, -(n)in; Tamlanan: -(s)ı, -(s)i)
- ➡️ 2. Adım: Her bir seçenekteki altı çizili ifadeyi inceleyelim:
- A) "Okul müdürü": "Okul" tamlayan (ilgi eki -un almamış, belirtisiz tamlama), "müdürü" tamlanan (3. tekil şahıs iyelik eki -u). Bu bir belirtisiz isim tamlaması'dır.
- B) "Kapının kolu": "Kapının" tamlayan (ilgi eki -nın), "kolu" tamlanan (3. tekil şahıs iyelik eki -u). Bu bir belirtili isim tamlaması'dır.
- C) "Babanın şampuanı": "Babanın" tamlayan (ilgi eki -nın), "şampuanı" tamlanan (3. tekil şahıs iyelik eki -ı). Bu bir belirtili isim tamlaması'dır.
- D) "öğleden sonra": Bu ifadeyi analiz edelim. "Öğleden" sözcüğü "-den" ayrılma hal ekini almıştır. "Sonra" sözcüğü ise bir isim değil, bir edat'tır (ilgeç). "-Den sonra" kalıplaşmış bir edat grubudur ve "zarf fiil" ya da "zarf tümleci" olarak görev yapar. Burada bir tamlayan veya tamlanan eki yoktur.
✅ Sonuç: A, B ve C seçeneklerindeki ifadeler birer isim tamlamasıyken, D seçeneğindeki "öğleden sonra" bir edat grubudur ve isim tamlaması değildir. Doğru cevap D seçeneğidir.
