Soru:
"Aşağıdaki cümlelerin hangisinde sıfat-fiil, belirtili isim tamlaması kurmuştur?
- A) Tanıdık bir yüz, bizi uzaktan selamladı.
- B) Görülecek yerleri tek tek not aldı.
- C) Okunacak kitapların listesi oldukça kabarık.
- D) Anlatılan masalı hepimiz çok beğendik.
Çözüm:
💡 Bir sıfat-fiilin belirtili isim tamlaması kurması için, tamlananı (yanındaki isim) bir iyelik eki (-ım, -in, -i, -imiz, -iniz, -leri) almalıdır. Yapı "sıfat-fiil + iyelik eki almış isim" şeklinde olur.
- ➡️ A seçeneği: "Tanıdık bir yüz" → "yüz" ismi iyelik eki almamış. Belirtisiz isim tamlaması değil, sıfat tamlamasıdır.
- ➡️ B seçeneği: "Görülecek yerleri" → "yer-ler-i" (-i iyelik eki) → "Görülecek" (sıfat-fiil) + "yerleri" (iyelik eki almış isim) → Bu bir belirtili isim tamlamasıdır.
- ➡️ C seçeneği: "Okunacak kitapların listesi" → Burada "kitapların listesi" bir belirtili isim tamlamasıdır, ancak "Okunacak" sıfat-fiili bu tamlamanın tamamını niteler. Sıfat-fiil doğrudan bir belirtili isim tamlaması kurmamıştır.
- ➡️ D seçeneği: "Anlatılan masalı" → "masal-ı" (-ı iyelik eki) → "Anlatılan" (sıfat-fiil) + "masalı" (iyelik eki almış isim) → Bu da bir belirtili isim tamlamasıdır. Ancak soru "hangisinde" diye sorduğu için ilk ve en net örnek B seçeneğidir. D seçeneği de doğru bir örnek olmakla birlikte, B seçeneği bu yapının klasik ve net örneğidir.
✅ Sonuç: Sıfat-fiilin belirtili isim tamlaması kurduğu en belirgin ve klasik örnek B seçeneğidir. ("Görülecek yerleri")
