Soru:
"Yârin dudağından getirilmiş
Bir katre alevdir bu karanfil"
Bu beyitte geçen "yar" sözcüğü hangi iki anlama gelmektedir? Bu kullanımın edebî sanatını belirleyiniz.
Çözüm:
💡 Bu beyitte "yar" sözcüğü tevriyeli bir kullanıma sahiptir. Anlam katmanlarını adım adım çözelim:
- ➡️ Birinci adım: "Yârin dudağından" ifadesindeki "yar" sözcüğünün en yakın/görünen anlamı "sevgili"dir. Şair, karanfili sevgilinin dudaklarından getirilmiş bir alev olarak tasvir etmektedir.
➡️ İkinci adım: "Yar" sözcüğünün uzak/gizli anlamı ise "Ulu Yaradan, Allah"tır. Bu bağlamda karanfil, Allah'ın yarattığı, ilahi bir güzellik ve aşkın bir ateşi temsil eden bir çiçek olarak da yorumlanabilir.
- ➡️ Üçüncü adım: Her iki anlam da beyitin anlam bütünlüğü içinde kuvvetle vardır ve şiirin derinliğini artırmaktadır.
✅ Sonuç olarak, "yar" sözcüğü hem "sevgili" hem de "Yaradan" anlamlarında kullanılarak başarılı bir tevriye sanatı örneği oluşturulmuştur.
