Soru:
Divan edebiyatında, şairlerin kullandığı "mazmun" kavramı aşağıdakilerden hangisi ile en uygun şekilde açıklanır?
- A) Şiirde ölçüyü oluşturan hece dizilişi
- B) Şairin mahlasını kullandığı beyit
- C) Kalıplaşmış, ortak ve sembolik söyleyişler
- D) Beyitlerin kafiye düzeni
- E) Şiirin yazıldığı nazım şekli
Çözüm:
💡 Divan edebiyatının poetik (şiirle ilgili) kavramlarını iyi bilmek gerekir.
- ➡️ Mazmun, Divan şiirinin en belirgin özelliklerinden biridir. Doğrudan söylemek yerine, benzetmeler ve sembollerle anlatmaktır.
- ➡️ Örneğin, "sevgilinin yüzü" dendiğinde akla "ay", "saç" dendiğinde "koku", "gece" ve "sırma" gibi imgeler gelir. Sevgilinin kirpikleri "ok", yanağındaki ben "molekül" olarak anlatılır. Bunların hepsi kalıplaşmış imgelerdir.
- ➡️ Seçenekleri inceleyelim:
- A) Bu, "aruz ölçüsü"nün tanımıdır.
- B) Bu, "mahlas beyiti" veya "taç beyit"in tanımıdır.
- C) Bu, "mazmun"un tam karşılığıdır.
- D) Bu, "kafiye" ve "redif" ile ilgilidir.
- E) Bu, "nazım biçimi" (gazel, kaside vb.) ile ilgilidir.
✅ Sonuç: Mazmun, kalıplaşmış ve sembolik söyleyişler olduğu için doğru cevap C'dir.
