Soru:
"Divan edebiyatında, dünyanın geçiciliğinden, faniliğinden bahseden, insanı gurur ve kibirden uzaklaştırmayı amaçlayan felsefi ve öğretici şiirlere _________ denir."
Yukarıdaki boşluğa aşağıdaki nazım türlerinden hangisi getirilmelidir?
Çözüm:
💡 Bu soru, Divan edebiyatındaki nazım türlerinin konularına göre ayırt edilmesini gerektirir.
- ➡️ İlk adım, tanımda verilen ipuçlarını anlamaktır: "dünyanın geçiciliği", "fanilik", "gurur ve kibirden uzaklaştırma", "felsefi ve öğretici".
- ➡️ Divan edebiyatında bu temaları en yoğun işleyen nazım türü hicviye (yergi) veya mersiye (ağıt) değildir.
- ➡️ Gazel ve kaside gibi formlar içinde bu temalar işlenebilse de, bu konuyu merkezine alan ve doğrudan öğüt vermeyi amaçlayan tür hikemî tarzdaki şiirler veya özellikle "tevhid" ve "münacat" değildir.
- ➡️ Verilen tanım, tam olarak "hikmet" türünün karşılığıdır. Ancak daha yaygın ve bu tanıma birebir uyan tür, dünyevi ve dini hikmetleri, öğütleri konu alan "didaktik" şiirler içinde değerlendirilse de, Divan edebiyatındaki özgün adıyla bu türün en güzel örnekleri "ata beyitleri" olarak da bilinen manzumelerde görülür. Fakat seçenekler arasında "hikmet" yoksa, en uygun genel tanım "öğretici şiir" olacaktır. Sorunun klasik cevabı: Hikemî Tarz veya doğrudan bu içerikteki şiirler için kullanılan "Öğretici Manzume"dir. Kesin ve net cevap: Bu konuyu merkeze alan tür, Nabi'nin üslubuyla özdeşleşen "Hikemî Tarz"dır. Boşluğa "hikemî şiir" gelmelidir. Seçenekler olmadığı için, genel kabul görmüş cevap: Hikemî/Hikemi.
✅ Sonuç: Boşluğa getirilmesi gereken ifade "hikemî"dir.
