Soru:
"Divan edebiyatında, düşünce ve kavramların, insan ve doğa unsurlarıyla somutlaştırılarak anlatılmasına dayalı anlatım biçimine \( \underline{\qquad} \) denir. Örneğin, 'sevdiğinin saçları' ifadesiyle 'zülüf' kelimesinin kastedilmesi bu anlatımın tipik bir örneğidir."
Yukarıdaki boşluğu doğru şekilde tamamlayan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
- A) Sehl-i Mümteni
- B) Telmih
- C) Mecaz-ı Mürsel
- D) Mazmun
- E) Tevriye
Çözüm:
💡 Bu soru, Divan edebiyatının en karakteristik özelliklerinden biri olan "kalıplaşmış imgeler sistemi" ile ilgilidir. Seçenekleri inceleyelim:
- ➡️ A) Sehl-i Mümteni: Söylenmesi kolay ama benzeri yapılması çok zor olan söz sanatıdır. Bu sorunun konusu değildir.
- ➡️ B) Telmih: Herkesçe bilinen bir olay, kişi veya duruma şiirde gönderme yapmaktır. (Hatırlatma sanatı)
- ➡️ C) Mecaz-ı Mürsel: Ad aktarmasıdır. Bir sözün benzetme amacı gütmeden başka bir söz yerine kullanılmasıdır.
➡️ D) Mazmun: Tam olarak soruda tanımı yapılan kavramdır. Divan edebiyatında soyut duygu ve düşünceleri ifade etmek için kullanılan kalıplaşmış imgelerdir. "Zülüf" kelimesinin sevgilinin saçları ve onunla ilgili çağrışımlar (dert, cefa) için kullanılması klasik bir mazmundur.
- ➡️ E) Tevriye: İki anlamı olan bir kelimenin, uzak anlamını kastederek kullanılması sanatıdır.
✅ Sonuç: Tanım, Divan edebiyatının imgeler sistemi olan Mazmun'u anlatmaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.
