Soru:
Aşağıdaki çift yer değiştirme tepkimesini denkleştiriniz:
\( Ca(OH)_2 + H_3PO_4 \rightarrow Ca_3(PO_4)_2 + H_2O \)
Çözüm:
Bu, bir baz ile bir asitin tepkimesidir (nötralleşme). 💡 Poliatomik iyonları (OH⁻, PO₄³⁻) bir bütün olarak değerlendirmek çok önemlidir.
- ➡️ 1. Adım (Kalsiyum): Reaktif tarafta 1 Ca atomu var. Ürün tarafta Ca₃(PO₄)₂'de 3 Ca atomu var. Bu nedenle Ca(OH)₂'nin katsayısını 3 yaparız: \( 3Ca(OH)_2 + H_3PO_4 \rightarrow Ca_3(PO_4)_2 + H_2O \)
- ➡️ 2. Adım (Fosfat): Reaktif tarafta 1 PO₄ grubu var. Ürün tarafta 2 PO₄ grubu var. Bu nedenle H₃PO₄'ün katsayısını 2 yaparız: \( 3Ca(OH)_2 + 2H_3PO_4 \rightarrow Ca_3(PO_4)_2 + H_2O \)
- ➡️ 3. Adım (Hidrojen ve Oksijen - Su): Şimdi suyu denkleştirelim. Reaktifleri kontrol edelim: (3Ca(OH)₂'den 6 H ve 6 O* + (2H₃PO₄'ten 6 H, 8 O) = Toplam 12 H ve 14 O (*OH grubu olarak düşünülmüştür). Ürünler: (Ca₃(PO₄)₂'de 8 O) + (H₂O'da ? H ve O). Hidrojen ve oksijen dengesini sağlamak için H₂O'nun katsayısını 6 yaparız: \( 3Ca(OH)_2 + 2H_3PO_4 \rightarrow Ca_3(PO_4)_2 + 6H_2O \)
- ➡️ 4. Adım (Son Kontrol):
- Ca: Reaktif=3, Ürün=3 ✅
- P: Reaktif=2, Ürün=2 ✅
- O: Reaktif=(3x2) + (2x4) = 6+8=14, Ürün=(2x4) + (6x1) = 8+6=14 ✅
- H: Reaktif=(3x2) + (2x3) = 6+6=12, Ürün=(6x2)=12 ✅
✅ Denklem başarıyla denkleştirildi.
