Soru:
Eşit mol sayıda propen (\( CH_3CH=CH_2 \)) ve HBr bileşiği tepkimeye giriyor.
Bu tepkime ile ilgili;
- I. Tepkime elektrofilik katılma tepkimesidir.
- II. Başlıca ürün 2-brompropandır.
- III. Tepkimede karbokatyon ara ürünü oluşur.
yargılarından hangileri doğrudur?
Çözüm:
💡 Bu soru, alkenlere asit katılması (Markovnikov kuralı) ve mekanizması ile ilgilidir.
- ➡️ İlk adım, tepkime türünü belirlemektir. HBr bir elektrofil (E\(^+\) kaynağı) olarak davranır ve alkenin π bağı bir nükleofildir. Bu nedenle tepkime bir elektrofilik katılma tepkimesidir. (I. yargı Doğru)
- ➡️ İkinci adım, Markovnikov kuralını uygulamaktır. Kurala göre, hidrojen asidi (HBr) alkenlere katılırken hidrojen, hidrojeni fazla olan çift bağlı karbona bağlanır. Propen (\( CH_3-CH=CH_2 \)) asimetrik bir alkendir. H atomu, uçtaki (daha fazla H'si olan) karbona, Br atomu ise ortadaki (daha az H'si olan, daha sübstitüe) karbona bağlanır. Bu durumda ana ürün 2-brompropan (\( CH_3-CHBr-CH_3 \)) olur. (II. yargı Doğru)
- ➡️ Üçüncü adım, mekanizmayı düşünmektir. Tepkime iki adımda gerçekleşir. İlk adımda H\(^+\), çift başa saldırarak daha kararlı (sekonder) karbokatyonu (\( CH_3-CH^+-CH_3 \)) oluşturur. İkinci adımda ise Br\(^-\), bu karbokatyona bağlanır. Dolayısıyla tepkimede bir karbokatyon ara ürünü oluşur. (III. yargı Doğru)
✅ Sonuç: I, II ve III. yargıların tamamı doğrudur. Cevap I, II ve III.
