Çözümlü Örnek 1
Soru:
Aşağıdakilerden hangisi, 1808 yılında imzalanan Sened-i İttifak'ın temel özelliklerinden biri değildir?
- A) Padişahın mutlak otoritesini sınırlayıcı bir nitelik taşır.
- B) Ayanlarla merkezi hükümet arasında bir sözleşme niteliğindedir.
- C) Osmanlı Devleti'nin ilk yazılı anayasası kabul edilir.
- D) Ayanların hak ve yetkilerini tanımlar.
- E) II. Mahmut döneminde gerçekleşmiştir.
Çözüm:
💡 Bu soru, Sened-i İttifak'ın niteliklerini ve tarihsel konumunu bilmeyi gerektirir. Adım adım ilerleyelim:
- ➡️ Seçenek A: Sened-i İttifak, padişahın mutlak otoritesini ilk kez resmi olarak sınırlamıştır. Bu nedenle bu özellik doğrudur.
- ➡️ Seçenek B: Belge, merkezi hükümet (padişah) ile taşradaki ayanlar arasında karşılıklı hak ve yükümlülükleri içeren bir sözleşmedir. Doğrudur.
- ➡️ Seçenek C: Osmanlı Devleti'nin ilk yazılı anayasası, 1876'da ilan edilen Kanun-i Esasi'dir. Sened-i İttifak bir anayasa değil, bir sözleşme (misak) niteliğindedir. Bu nedenle bu özellik yanlıştır.
- ➡️ Seçenek D: Belge, ayanların varlığını resmen tanımış ve bazı haklar vermiştir. Doğrudur.
- ➡️ Seçenek E: Sened-i İttifak, 1808'de, II. Mahmut'un saltanatının başlarında imzalanmıştır. Doğrudur.
✅ Sonuç olarak, "Osmanlı'nın ilk anayasası" olma özelliği Sened-i İttifak'a değil, Kanun-i Esasi'ye aittir. Doğru cevap C seçeneğidir.
