Soru:
Osmanlı Devleti, 1856 yılında ilan ettiği Islahat Fermanı'nın temel amacı nedir ve bu fermanın Paris Antlaşması ile doğrudan nasıl bir bağlantısı vardır?
Çözüm:
💡 Bu soruyu çözmek için önce Islahat Fermanı'nın ilan edilme nedenini, ardından Paris Antlaşması'ndaki yerini adım adım inceleyelim.
- ➡️ Birinci Adım: Islahat Fermanı, Osmanlı Devleti'nin iç işlerinde yapmayı taahhüt ettiği bir dizi reformu içerir. Temel amacı, azınlıklara Müslümanlarla eşit haklar vererek, Avrupalı devletlerin Osmanlı'nın iç işlerine karışmasını önlemek ve devletin bütünlüğünü korumaktır.
- ➡️ İkinci Adım: Aynı dönemde, Kırım Savaşı sona ermek üzeredir. Osmanlı Devleti, savaşın galibi olarak masaya oturacak ve barış antlaşması imzalayacaktır.
- ➡️ Üçüncü Adım: Osmanlı'nın müttefikleri olan İngiltere ve Fransa, Osmanlı Devleti'ni barış masasında daha güçlü kılmak ve Rusya'ya karşı bir diplomatik zafer elde etmek için, Osmanlı'dan Hristiyan tebaanın haklarını garanti altına alan bir reform belgesi yayınlamasını istemiştir.
- ➡️ Dördüncü Adım: Bu nedenle, Islahat Fermanı, Paris Antlaşması'ndan sadece bir ay önce ilan edilmiş ve antlaşmanın 9. maddesiyle uluslararası bir garanti altına alınmıştır. Böylece, iç bir reform belgesi olan Islahat Fermanı, bir dış politika aracı haline gelmiştir.
✅ Sonuç olarak, Islahat Fermanı'nın temel amacı içerideki azınlık sorununu çözmek ve dış müdahaleleri önlemekti; ancak Paris Antlaşması ile ilişkisi, bu fermanın bir dış politika gereği olarak ilan edilmesi ve antlaşmanın bir maddesiyle Avrupalı devletlerin ortak garantörlüğüne dönüşmesidir.
