Soru:
Coğrafya dersinde bir şehrin 1950'lerdeki nüfus yoğunluğunu inceleyen Efe, aşağıdaki kaynaklardan hangisini kullanırsa birinci elden kaynak kullanmış olur?
- A) 1955 yılına ait resmi nüfus sayımı sonuçlarını gösteren bir belge
- B) 2023 yılında yayımlanmış "Türkiye'nin Demografik Dönüşümü" adlı kitap
- C) Şehrin eski bir sakininin 2020'de çekilmiş, 1950'leri anlattığı bir röportaj videosu
- D) Bir üniversite öğrencisinin 1950'lerdeki nüfus ile ilgili hazırladığı ödev raporu
Çözüm:
💡 Birinci elden kaynak, araştırılan konu ile aynı zaman diliminde ve doğrudan resmi veya kişisel gözlemle oluşturulmuş veri veya belgelerdir.
- ➡️ A seçeneği: 1955 yılında, devlet kurumları tarafından o yıla ait nüfus verilerini toplamak amacıyla oluşturulmuş orijinal bir resmi belgedir. Bu, birinci elden bir kaynaktır.
- ➡️ B seçeneği: Konu hakkında yıllar sonra yazılmış, bilgileri derleyen ve yorumlayan bir eserdir. Bu bir ikinci el kaynaktır.
- ➡️ C seçeneği: Kişinin anılarına dayanır ancak olaydan çok sonra kaydedilmiştir. Hafıza hataları içerebilir. Bu, bir tür sözlü tarih olsa da teknik olarak ikinci el bir anlatımdır.
- ➡️ D seçeneği: Öğrenci olayın tanığı değildir ve başka kaynaklardan derleme yapmıştır. Bu bir ikinci el kaynaktır.
✅ Doğru cevap, araştırılan döneme ait orijinal ve resmi veri içeren A seçeneğidir.
