Soru:
Coğrafya projesi için bir öğrenci, yerel bir göldeki su kirliliğinin sebeplerini araştırıyor. Aşağıdaki yöntemlerden hangisi onun birinci elden veri toplamasına en iyi örnektir?
- A) Gölden su numunesi alıp laboratuvarda pH ve ağır metal değerlerini ölçmek
- B) Konuyla ilgili hazırlanmış bir çevre raporunu okumak
- C) Göle yakın bir fabrikanın internet sitesindeki çevre politikalarını incelemek
- D) Göldeki kirlilik hakkında gazetelerde çıkan haberleri derlemek
Çözüm:
💡 Coğrafi araştırmalarda birinci elden veri, araştırmacının bizzat kendisinin sahada topladığı orijinal ölçüm, gözlem veya örneklerdir.
- ➡️ A Seçeneği: Öğrencinin gölden bizzat su numunesi alması ve bu numuneyi analiz etmesi, ham ve işlenmemiş veriyi doğrudan topladığı için birinci elden veri toplama yöntemidir.
- ➡️ B Seçeneği: Hazır bir raporu okumak, başkasının topladığı ve yorumladığı verileri kullanmak anlamına gelir; bu ikinci elden kaynaktır.
- ➡️ C Seçeneği: Birincil bir kaynak gibi görünse de, burada incelenen şey fabrikanın kendi iddialarıdır. Gerçek veri toplamak için fabrikanın atık deşarjını ölçmek gerekirdi.
- ➡️ D Seçeneği: Gazete haberleri, muhabirlerin topladığı bilgilere dayanır ve araştırmacı için ikinci elden kaynaktır.
✅ Öğrencinin kendi projesi için bizzat yaptığı ölçüm ve analiz, en saf birinci elden veri toplama yöntemidir. Doğru cevap A seçeneğidir.
