Soru:
Kavalalı Mehmet Ali Paşa, Osmanlı Devleti'nden neden Mısır valiliğinin babadan oğula geçmesini istemiştir? Bu isteğin kabul edilmesini sağlayan gelişme ne olmuştur?
Çözüm:
💡 Bu soruyu çözmek için Mehmet Ali Paşa'nın uzun vadeli hedeflerini ve Osmanlı Devleti ile olan güç mücadelesini anlamak gerekir.
- ➡️ Birinci Adım: Mehmet Ali Paşa, Mısır'da güçlü bir ordu ve ekonomi kurmuş, adeta bağımsız bir hükümdar gibi hareket etmeye başlamıştı. Ancak valilik makamı, Osmanlı padişahının atamasına bağlıydı ve bu durum onun hanedanlık planlarını güvence altına almıyordu.
- ➡️ İkinci Adım: Bu nedenle, Mısır valiliğinin babadan oğula geçmesini (irsî hale gelmesini) resmen talep etti. Bu, Mısır'ın fiilen Osmanlı'dan kopması anlamına geliyordu ve Osmanlı Devleti bu talebi başlangıçta reddetti.
- ➡️ Üçüncü Adım: Mehmet Ali Paşa'nın oğlu İbrahim Paşa komutasındaki ordular, 1832-1833 yıllarında Osmanlı kuvvetlerini mağlup ederek Konya'ya kadar ilerledi. Hatta İstanbul tehdit altına girdi.
- ➡️ Dördüncü Adım: Bu kritik durum karşısında Osmanlı padişahı II. Mahmut, Rusya'dan yardım istemek zorunda kaldı. İngiltere ve Fransa'nın da devreye girmesiyle 1833'te Kütahya Antlaşması imzalandı.
✅ Sonuç: Kütahya Antlaşması ile Osmanlı Devleti, Mehmet Ali Paşa'nın isteklerini kabul etmek zorunda kaldı. Buna göre, Mehmet Ali Paşa'ya Mısır ve Girit valilikleri, oğlu İbrahim Paşa'ya ise Şam valiliği verildi. Bu antlaşma, Mehmet Ali Paşa'nın gücünü doruğa çıkardı ve Mısır'ın özerkliğini fiilen tanıdı.
