Soru:
Bir tarihçi, "Türk-İslam devletlerinde şehirleşme, sadece fiziki bir olgu değil, aynı zamanda sosyal dayanışma ve ekonomik örgütlenmenin de merkeziydi." demiştir. Bu durumu en iyi açıklayan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
- A) Fütüvvet
- B) İkta
- C) Tımar
- D) Devşirme
Çözüm:
💡 Soru, şehirlerdeki sosyal dayanışma ve ekonomik örgütlenmeyi en iyi temsil eden kavramı soruyor. Seçeneklerdeki kavramların anlamlarını hatırlayalım.
- ➡️ Adım 1: D seçeneği olan Devşirme, Osmanlı'da Hristiyan çocukların toplanarak devlet hizmetine alınması sistemidir. Şehirdeki sosyo-ekonomik örgütlenmeyle doğrudan ilgili değildir.
- ➡️ Adım 2: B ve C seçenekleri (İkta ve Tımar) tarımsal toprak düzeni ve askerî sistemle ilgilidir. Daha çok kırsal ekonomiyi ve merkez-çevre ilişkisini düzenler. Doğrudan şehir içi örgütlenmenin temeli değillerdir.
- ➡️ Adım 3: A seçeneği olan Fütüvvet, "cömertlik, yiğitlik, kardeşlik" anlamına gelen bir ahlak anlayışıdır. Bu anlayış, Ahilik teşkilatının temelini oluşturmuştur. Ahilik ise, Anadolu Türk şehirlerinde esnaf ve zanaatkârların sosyal, ekonomik ve ahlaki dayanışma içinde örgütlendiği bir yapıydı.
- ➡️ Adım 4: Dolayısıyla, bir şehirdeki sosyal dayanışma ve ekonomik örgütlenmeyi en iyi temsil eden, esnaf loncalarının manevi temeli olan Fütüvvet anlayışıdır.
✅ Doğru cevap A seçeneğidir.
