Soru:
Uygurlar, Türk tarihinde sosyo-ekonomik hayatta önemli bir dönüşüm yaşamışlardır. Bu dönüşümün en belirgin sonuçları arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
- A) Yerleşik hayata geçişle birlikte tarım ve ticaretin ekonomi içindeki payı artmıştır.
- B) Yazılı hukuk kuralları ve devlet bürokrasisi daha karmaşık bir hal almıştır.
- C) Konargöçer yaşam tarzı tamamen terk edilmiş ve hayvancılık önemini kaybetmiştir.
- D) Mimari gelişmiş, kalıcı şehirler, tapınaklar ve saraylar inşa edilmiştir.
Çözüm:
💡 Uygurlar, yerleşik hayata geçen ilk Türk topluluğu olarak bilinir. Ancak bu geçiş mutlak değildi.
- ➡️ Birinci adım: Uygurlar Maniheizm dinini benimsedikten sonra yerleşik hayata daha fazla geçtiler. Bu, tarım ve ticaretin (özellikle İpek Yolu ticaretinin) önem kazanmasına (A seçeneği) ve mimarinin gelişmesine (D seçeneği) yol açtı. Bu iki seçenek doğrudur.
- ➡️ İkinci adım: Yerleşik yaşam, daha karmaşık bir toplum yapısı ve bu yapıyı yönetmek için daha gelişmiş bir bürokrasi ve hukuk sistemi gerektirir. B seçeneği de bu dönüşümün doğal bir sonucudur.
- ➡️ Üçüncü adım: C seçeneğini kontrol edelim. Uygurlarda yerleşik hayat yaygınlaşmış olsa da, konargöçer yaşam tarzı ve hayvancılık tamamen terk edilmemiştir. Ekonomide tarım ve ticaretin payı artsa da hayvancılık önemini tamamen kaybetmemiştir. Bu nedenle "tamamen terk edilmiş" ve "önemini kaybetmiştir" ifadeleri aşırı ve yanlıştır.
✅ Sonuç olarak, Uygurlar dönemindeki sosyo-ekonomik dönüşümün bir sonucu olarak gösterilemeyecek ifade, hayvancılığın tamamen bittiğini iddia eden C seçeneğidir.
