Soru:
Osmanlı Devleti'nde şehirlerin fiziksel yapısını ve sosyal organizasyonunu anlamak için aşağıdaki kavramlardan hangisi en kapsayıcı çerçeveyi sunar? Açıklayınız.
- A) Mahalle
- B) Kapalıçarşı
- C) Külliyeler
- D) Lonca Teşkilatı
Çözüm:
💡 Bu soru, Osmanlı şehir yapısının hem fiziksel hem de sosyal boyutunu bir arada düşünmemizi istiyor. En kapsayıcı olanı seçmeliyiz.
- ➡️ Mahalle: Daha çok yerleşim ve sosyal dayanışma birimidir. Fiziksel planlamanın temelidir ancak ticari ve idari boyutları kapsamaz.
- ➡️ Kapalıçarşı: Ekonomik hayatın merkezidir fakat sadece ticari boyuta odaklanır, eğitim ve yönetim gibi unsurları içermez.
- ➡️ Lonca Teşkilatı: Saf bir sosyo-ekonomik organizasyondur. Esnafın denetimini ve eğitimini sağlar ancak fiziksel şehir planlamasını doğrudan açıklamaz.
- ➡️ Külliyeler: Cami, medrese, imarethane, hamam, hastane, kütüphane ve çarşı gibi yapıları bünyesinde barındıran birimlerdir. Bir şehrin hem fiziksel çekirdeğini oluşturur hem de sosyal, ekonomik, dini ve eğitim hayatını bir arada düzenler.
✅ Sonuç olarak, külliyeler bir şehrin kalbi konumunda olup, sosyo-ekonomik hayatın tüm yönlerini bir araya getiren en kapsayıcı yapılardır. Doğru cevap C) Külliyeler'dir.
