J.J. Rousseau ve Montesquieunun Mustafa Kemalin fikirlerine etkisi

Mustafa Kemal, "Biz daima hakikati arayan ve onu buldukça ve bulduğumuza kani oldukça ifadeye cüret gösteren adamlar olmalıyız." sözüyle, aydınlanma düşüncesinin hangi yönünü vurgulamaktadır? Bu düşünce, Rousseau ve Montesquieu'nun hangi ortak yaklaşımıyla paralellik gösterir?

💡 Bu soru, Aydınlanma Çağı'nın temel prensiplerinden birini ve bu iki düşünürün bu prensip etrafındaki birleştiği noktayı anlamamızı istiyor.

• ➡️ Mustafa Kemal'in bu sözü, aklı rehber edinme, eleştirel düşünce ve dogmalara karşı çıkma gibi Aydınlanma Çağı'nın temel değerlerini yansıtır.
• ➡️ Hem Rousseau hem de Montesquieu, döneminin geleneksel ve dogmatik düşünce yapılarına (mutlak monarşi, feodal yapılar, kilisenin sosyal hayattaki etkisi) akıl yoluyla eleştiriler getirmişlerdir.
• ➡️ Rousseau, toplumsal düzenin "ilahi bir kaynak" yerine insanlar arası bir "sözleşme" ile oluşması gerektiğini savunarak; Montesquieu, yönetim biçimlerini dini referanslarla değil, iklim, din, gelenek gibi akılcı ve bilimsel faktörlerle açıklayarak bu eleştirel aklı kullanmışlardır.

✅ Sonuç olarak, Mustafa Kemal'in vurguladığı hakikati akıl yoluyla arama ve cesurca ifade etme düsturu, her iki düşünürün de ortak paydası olan Aydınlanma rasyonalizmi ve eleştirel düşünce ile doğrudan paralellik gösterir.