J.J. Rousseau ve Montesquieunun Mustafa Kemalin fikirlerine etkisi

Montesquieu'nün "Kanunların Ruhu" adlı eserinde vurguladığı "kuvvetler ayrılığı" ilkesi, Mustafa Kemal Atatürk'ün hangi temel devlet yapılanmasını şekillendirmesinde etkili olmuştur? Bu ilkenin Türkiye'deki somut yansımasını bir kurum üzerinden açıklayınız.

💡 Bu soruyu çözmek için Montesquieu'nün fikirleri ile Türkiye Cumhuriyeti'nin temel organları arasında bir bağ kurmamız gerekiyor.

• ➡️ İlk Adım: Montesquieu, devlet yönetiminde tek bir elde gücün toplanmasının despotizme yol açacağını savunur. Bunu önlemek için yasama, yürütme ve yargı güçlerinin birbirinden ayrı organlarda olması gerektiğini öne sürer.
• ➡️ İkinci Adım: Mustafa Kemal, bu fikirden etkilenerek, yeni Türkiye Devleti'nin anayasasında ve 1921, 1924 anayasalarında bu ayrımı gözetmiştir.
• ➡️ Üçüncü Adım: Bu ilkenin Türkiye'deki en somut yansıması, TBMM'nin (yasama), Bakanlar Kurulu'nun (yürütme) ve Bağımsız Mahkemelerin (yargı) ayrı ayrı kurumsal yapılar olarak tanımlanmasıdır. Özellikle Cumhuriyetin ilanından sonra bu ayrım netleşmiştir.

✅ Sonuç olarak, Montesquieu'nün kuvvetler ayrılığı ilkesi, Mustafa Kemal'in Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni yasama organı olarak merkeze alan, yürütme ve yargıyı bağımsız kılan laik ve demokratik cumhuriyet modelini inşa etmesinde önemli bir teorik dayanak oluşturmuştur.